Zagadnienia atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju

Artykuł autorstwa ekspertki PKF (Anna Stokowska - Menedżer Zarządzający Centrum Kontroli Jakości PKF, Biegły Rewident).

1. Cel atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju

Zagadnienia atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, co do których biegły rewident ma się wypowiedzieć zostały określone w art. 87 a pkt 9 ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich i nadzorze publicznym. Celem atestacji jest wydanie opinii biegłego rewidenta w zakresie zgodności:

• sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju z obowiązującymi przepisami prawa w tym zgodności ze standardami ESRS,
• ze standardami ESRS procesu oceny istotności przeprowadzonego przez jednostkę w celu identyfikacji informacji ujętych w sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju,
• oznakowania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju zgodnie z wymogami określonymi w art. 63zc. ustawy o rachunkowości,
• sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju z wymogami sprawozdawczymi zawartymi w art. 8 rozporządzenia (UE) 2020/852 w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje (Taksonomia UE)

2. Zgodność ujawnień ze standardami

Zgodność sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju z obowiązującymi przepisami prawa, w tym zgodność ze standardami ESRS, jest jednym z zagadnień, co do którego, na podstawie wykonanych procedur atestacji dających ograniczoną pewność,  biegły rewident formuje wniosek w swoim sprawozdaniu z usługi atestacyjnej.

Standardy sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (ESRS) określają zakres ujawnień, jakie powinny zostać uwzględnione przez kierownika jednostki w sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. Biegły rewident planując atestację tej sprawozdawczości powinien zaprojektować procedury, które pozwolą mu na ocenę zgodności ujawnień z wymogami poszczególnych standardów, tj. zarówno na ocenę kompletności, jak i rzetelności (wiernego odzwierciedlenia) ujawnień zawartych w sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. Przeprowadzając ocenę zgodności ujawnień ze standardami biegły rewident powinien wziąć pod uwagę ujawnienia zamieszczone bezpośrednio w sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, jak i ujawnienia załączone poprzez odniesienie (do innych elementów sprawozdania finansowego lub sprawozdania z działalności).

3. Ocena podwójnej istotności

Proces analizy podwójnej istotności przeprowadzony przez jednostkę jest kolejnym zagadnieniem podlegającym ocenie przez biegłego rewidenta. W tym celu projektuje on procedury mające na celu zrozumienie, w jaki sposób został zorganizowany ten proces w jednostce i w oparciu o to ocenia, czy  zaprojektowanie tego procesu pozwala na zapewnienie jego zgodności z ESRS. Następnie biegły rewident ocenia, czy opis procesu analizy podwójnej istotności przedstawiony w sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju jest spójny z faktycznie przeprowadzonym procesem.

Warto zwrócić uwagę, że proces analizy podwójnej istotności jest kluczowy z punktu widzenia dalszego zakresu raportowania, determinuje zakres ujawnień. Jednostka skupia się w części szczegółowej swojego raportu na zagadnieniach istotnych z perspektywy wpływu i perspektywy finansowej. To oznacza, że potwierdzenie przez biegłego rewidenta, że nie zidentyfikował nic, co kazałoby sądzić, że analiza podwójnej istotności wykonana przez jednostkę jest niewłaściwa, jest kluczowe dla atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. Nie można bowiem zgłosić uwag do procesu i wyników analizy podwójnej istotności, a następnie nie stwierdzić nieprawidłowości w raporcie dotyczącym zrównoważonego rozwoju.

W oparciu o powyższe procedury biegły rewident wykonuje odpowiednie dalsze procedury atestacji.

4. Taksonomia

Zgodność sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju z wymogami sprawozdawczymi zawartymi w art. 8 rozporządzenia 2020/852 Parlamentu UE w sprawie taksonomii (i powiązanymi ramowymi założeniami w odniesieniu do taksonomii) jest kolejnym zagadnieniem, co do którego biegły rewident odnosi się w swoim sprawozdaniu z usługi atestacyjnej.

W ramach prac związanych ze zrozumieniem jednostki, biegły rewident przeprowadza wywiady, formułuje zapytania oraz uzyskuje zrozumienie procesów, które kierownik jednostki wdrożył w celu zidentyfikowania swoich działań i oceny ich charakteru oraz sporządzenia ujawnień wymaganych art. 8 rozporządzenia o taksonomii. W tym zakresie biegły rewident ocenia, czy:

• procesy te obejmują całą działalność gospodarczą,
• czy są one odpowiednie do spełnienia wymogów rozporządzenia o taksonomii pod względem zarówno przygotowania informacji, jak i ich ujawnień,
• procesy te zostały zaprojektowane i wdrożone w celu zapewnienia, że dane wykorzystane do przygotowania kluczowych wskaźników działalności (KPI) są uzgodnione z informacjami księgowymi, na podstawie których te ujawnienia zostały przygotowane.

W dalszej kolejności  biegły rewident ocenia, czy ujawnienia są prezentowane zgodnie z wymogami zarówno ESRS, jak i rozporządzenia o taksonomii, a mianowicie czy ujawnienia są:

• przedstawione dla każdego z celów środowiskowych zdefiniowanych w rozporządzeniu o taksonomii,
• zawarte w wyraźnie identyfikowalnej części sekcji środowiskowej sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju,
• zgodne z przepisami określonymi w rozporządzeniu o taksonomii.

W oparciu o powyższe procedury biegły rewident identyfikuje ujawnienia z art. 8 rozporządzenia o taksonomii, w przypadku których istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia istotnych zniekształceń i wykonuje odpowiednie dalsze procedury.

5. Oznakowanie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju (tagowanie)

Poza oceną podwójnej istotności jednostki, zgodności ujawnień z przepisami prawa w tym z ESRS oraz zgodności w zakresie taksonomii,  biegły rewident powinien ocenić zgodność oznakowania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju zgodnie z wymogami art. 63 zc. ustawy o rachunkowości (zgodność tagowania). Jednakże na chwilę obecną Unijne przepisy dotyczące znakowania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju nie zostały przygotowane i do czasu ich przyjęcia znakowanie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju nie będzie podlegało atestacji i opiniowaniu.