Wybór estońskiego CIT w trakcie roku podatkowego

Przepisy ustawy o CIT w Polsce przewidują, że podatnik może rozpocząć stosowanie estońskiego CIT także w trakcie trwającego roku podatkowego.

Aby zmiana sposobu rozliczania podatku dochodowego była możliwa, należy złożyć zawiadomienie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Co do zasady takiego wyboru można dokonać do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego. Jednak przepisy nie wykluczają również sytuacji, w której nastąpi zmiana formy opodatkowania w ciągu roku. Jednakże, muszą zostać zrealizowane poniższe kryteria:

•   rozliczenie CIT za okres od początku roku do dnia poprzedzającego dzień przyjęcia nowej formy opodatkowania;

•   zamknięcia ksiąg;

•   sporządzenia sprawozdania finansowego.

Korekta wstępna

Zmiana sposobu opodatkowania poprzez wybór estońskiego CIT, wymaga od podmiotu gospodarczego w momencie rozpoczęcia korzystania z tej formy opodatkowania, zobowiązania do kalkulacji tzw. dochodu z tytułu różnic pomiędzy wynikiem księgowym i podatkowym.

W tym przypadku, ustawa o podatku CIT za przychody uznaje:

•   przychody już uwzględnione, zgodnie z przepisami o rachunkowości, w wyniku finansowym netto podatnika za lata podatkowe poprzedzające pierwszy rok opodatkowania estońskim CIT – jeżeli dotychczas nie zostały zaliczone do przychodów;

•   koszty zaliczone już do kosztów uzyskania przychodów w latach podatkowych poprzedzających pierwszy rok opodatkowania estońskim CIT – jeżeli dotychczas nie zostały jeszcze uwzględnione w wyniku finansowym netto podatnika zgodnie z przepisami o rachunkowości, ale mogą zgodnie z tymi przepisami zostać uwzględnione w wyniku finansowym netto w okresie opodatkowania estońskim CIT.

Za koszty uzyskania przychodów uznaje się natomiast:

•   przychody zaliczone już do przychodów, w latach podatkowych poprzedzających pierwszy rok opodatkowania estońskim CIT - jeżeli dotychczas nie zostały jeszcze uwzględnione w wyniku finansowym netto podatnika zgodnie z przepisami o rachunkowości, ale mogą zgodnie z tymi przepisami zostać uwzględnione w wyniku finansowym netto w okresie opodatkowania estońskim CIT;

•   koszty uwzględnione już, zgodnie z przepisami o rachunkowości, w wyniku finansowym netto podatnika za lata podatkowe poprzedzające pierwszy rok opodatkowania estońskim CIT – jeżeli dotychczas nie zostały jeszcze zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Zeznanie podatkowe musi zostać złożone w terminie do końca trzeciego miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego.  Jeżeli jednak podatnik będzie objęty estońskim CIT dłużej niż 4 lata, obowiązek zapłaty podatku od dochodu z tytułu różnic przejściowych wygaśnie. Praktycznie więc, istnieje możliwość uniknięcia rozliczenia tego podatku, jeżeli tylko podatnik odpowiednio długo będzie korzystał z rozliczenia estońskim CIT. Jeżeli rozliczenie podatku CIT w takiej formie było stosowane krócej, obowiązek zapłaty podatku od dochodu z tytułu korekty wstępnej powstaje z końcem pierwszego miesiąca następującego po ostatnim roku jej stosowania. Jeżeli mają Państwo więcej pytań lub wątpliwości, zapraszamy do skorzystania z naszych usług z zakresu estońskiego CITu.

Należy mieć na względzie, że jeżeli podatnik przed wyborem estońskiego CIT skorzysta z tzw. funduszu na cele inwestycyjne to będzie obowiązany do uwzględnienia w korekcie wstępnej różnic wynikających z podatkowych i rachunkowych rozliczeń ceny nabycia środków trwałych lub ich wytworzenia. W praktyce może to spowodować, że zmiana sposobu opodatkowania działalności gospodarczej będzie poprzedzona ustaleniem omawianej korekty wstępnej, do której będzie brany pod uwagę przychód podatnika, jako różnica pomiędzy kosztami zaliczonymi dla celów podatkowych a kosztami bilansowymi.

Rachunkowe wyodrębnienie zysków i strat

Ponadto na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego pierwszy rok opodatkowania estońskim CIT-em należy wyodrębnić w kapitale własnym spółki:

a)  kwotę zysków niepodzielonych i kwotę zysków podzielonych odniesione na kapitały, wypracowanych w latach poprzedzających oraz

b)  kwotę niepokrytych strat poniesionych w latach poprzedzających.

Dochód z przekształcenia

Podatnik utworzony w wyniku przekształcenia (zarówno przekształcenia osoby fizycznej prowadzącej działalność, jak i przekształcenia spółki), który w pierwszym roku podatkowym będzie stosował estoński CIT, zobowiązany jest do zapłaty podatku od dochodów z przekształcenia. 

Dochód z przekształcenia odpowiada sumie nadwyżek wartości poszczególnych składników majątku, ustalonych dla wyniku finansowego netto zgodnie z przepisami o rachunkowości, na dzień przekształcenia, ponad ich wartość podatkową ustaloną na ten dzień.

Wartość podatkowa to wartość niezaliczona uprzednio w jakiejkolwiek formie do kosztów uzyskania przychodów, jaka zostałaby przyjęta przez podatnika za taki koszt, gdyby składnik ten został przez niego odpłatnie zbyty.

W takim przypadku podatnik utworzony w wyniku przekształcenia:

1) wykazuje dochód z przekształcenia w zeznaniu CIT-8, składanym do końca trzeciego miesiąca pierwszego roku opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek;

2) ustala podatek należny od dochodu z przekształcenia, według stawki 19% CIT;

3) dokonuje zapłaty podatku należnego od dochodu z przekształcenia, w całości do końca trzeciego miesiąca pierwszego roku opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek.

Ograniczenia w rozliczeniu straty

Niestety w przypadku wyboru estońskiego CIT-u podatnik traci prawo do odliczenia od dochodów straty z lat poprzednich. Po zakończeniu stosowania estońskiego CIT-u uprawnienie to powraca, ale stosuje się jedynie do strat przyszłych powstałych w latach nieobjętych ryczałtowym rozliczeniem.

Ograniczenie ulg

Rozpoczęcie korzystania z estońskiego CIT-u wiąże się z utratą prawa (ewentualnie obowiązku) do stosowania wielu ulg, jakie przewiduje ustawa o CIT, np.: ulgi z tytułu darowizn, ulgi B+R, ulgi na złe długi.

Jeżeli potrzebują Państwo pomocy podatkowej to zapraszamy do skorzystania z naszych usług z zakresu estońskiego CITu. Jako doświadczeni eksperci, oferujemy Państwu profesjonalne doradztwo w zakresie identyfikacji korzyści oraz ryzyk związanych ze zmianą sposobu opodatkowania.

Pliki do pobrania

• PKF Alert - Wybór estońskiego CIT w trakcie roku podatkowego.pdf [PDF]