Sprawozdania firm za 2011 rok pokażą skalę gospodarczego kryzysu w Unii Europejskiej

Artykuł autorstwa eksperta PKF (Ewa Jakubczyk-Cały - Partner Zarządzający, Biegły Rewident), został opublikowany 31 stycznia 2012 r. na łamach „Dziennika Gazeta Prawna”.

Analiza sprawozdań finansowych za 2011 rok pozwoli określić skalę i zasięg terytorialny kryzysu w europie. Będzie to możliwe dzięki coraz bardziej porównywalnym sprawozdaniom finansowym w krajach unijnych.

Czy analiza sprawozdań finansowych za 2011 rok pozwoli określić skalę kryzysu?

Każde włączenie telewizora czy też przegląd prasy powoduje napływ niepokojących informacji o gospodarce; możliwe bankructwo Grecji, niewypłacalność Włoch, zmniejszenie wiarygodności  m.in. Hiszpanii, Irlandii, Cypru, w końcu Francji, zagrożenia bytu strefy euro. W strefie euro sytuacja na pewno się pogorszy, co wpłynie również na sytuację gospodarczą Polski.

W Polsce brak jest obecnie istotnych wewnętrznych zagrożeń, popyt wewnętrzny jest silny, rosną inwestycje prywatne i PKB. W III kwartale 2011 roku osiągnięty został 4% wzrost. Większość instytucji finansowych ocenia, że polityka gospodarcza nie jest zagrożona recesją, ale spowolni osiągając około 2,5% wzrost.

W sprawozdaniach za 2011 rok dane finansowe nie wykażą więc informacji o kryzysie polskiej gospodarki. Słabnąca waluta polska (zł) powoduje wzrost eksportu i zwiększenie jego opłacalności.

W gorszej sytuacji będą przedsiębiorstwa, których działalność wymaga dużego importu. Największego jednakże problemu dotyczącego analizy sprawozdań finansowych upatruję w przedstawionych przez Zarządy informacjach niefinansowych dotyczących przedstawienia ryzyk obciążających jednostkę. Wynika to z faktu, że gospodarka europejska jest w tak wielkiej niestabilności, że szacowanie ryzyka jest w zasadzie niemożliwe, bo jest zbyt wiele zmiennych parametrów o wysokiej niepewności. Skoki kursów walutowych, niespotykanie amplitudy cen akcji i obligacji, zmienność płynności rynków powoduje, że zarządzanie ryzykiem i jego oszacowanie jest trudne do realizacji, a tym bardziej do przedstawienia w sprawozdaniu finansowym za 2011 rok.

Zasięg terytorialny i branżowy kryzysu na bazie oceny sprawozdań finansowych

Warto zwrócić uwagę, że obecna recesja w wielu krajach Europy dotyczy na razie rynków finansowych i budżetów państw, które dopiero w następnej kolejności przenoszą się na realną gospodarkę w wyniku spadku popytu konsumpcyjnego, wzrostu bezrobocia, zmniejszenia sprzedaży, utratę płynności. Utracą przede wszystkim branże o charakterze inwestycyjnym, rynek produktów konsumpcyjnych, zwłaszcza tzw. pierwszej potrzeby, jest bardziej odporny na kryzysy gospodarcze.

Można uznać, że kapitał jest globalny natomiast pozostałe determinanty gospodarki jak polityka fiskalna, wydajność pracy, polityka socjalna nawet w państwach strefy euro są zróżnicowane. Kryzys odczują więc przede wszystkim przedsiębiorstwa z państw zadłużonych, ale przełoży on się również  na rynki finansowe nabywców obligacji, o ile Europejski Bank Centralny  nie podejmie bardzo kontrowersyjnej decyzji o ich odkupnie. 

Już zatem w sprawozdaniach finansowych przedsiębiorstw za rok 2011 widoczne będą różnice prezentowanych wyników w krajach takich jak Dania, Szwecja, Polska, Norwegia w stosunku do danych finansowych przedsiębiorstw w Grecji, Hiszpanii czy we Włoszech.

Wpływ zasad rachunkowości na ocenę danych finansowych

Różnice w zasadach rachunkowości nie zniwelują obrazu różnic w sytuacji finansowej przedsiębiorstw w krajach europejskich. Przecież od 2005 roku we wszystkich państwach Unii Europejskiej emitenci papierów wartościowych notowanych na regulowanych rynkach sporządzają skonsolidowane sprawozdania finansowe zgodnie z międzynarodowymi standardami rachunkowości.