Sankcje w cenach transferowych w 2024 r.

Alert autorstwa eksperta PKF (Agata Poniatowska - Junior Manager, Departament Cen Transferowych).

Ceny transferowe od kilku lat stanowią kluczowy element kontroli podatkowej. Mając na uwadze przepisy regulujące odpowiedzialność karną za nieprawidłowości w wywiązywaniu się z obowiązków z zakresu cen transferowych oraz to, że obowiązujące w 2024 r. przepisy dotyczące cen transferowych są w dalszym ciągu restrykcyjne, podatnicy powinni szczególnie zadbać o przestrzeganie obowiązków dokumentacyjnych i sprawozdawczych z zakresu cen transferowych. Jest to o tyle istotne, że brak zgodności z wymogami przepisów podatkowych może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych.

Obowiązki w zakresie cen transferowych oraz konsekwencje w wyniku ich zaniechania

Podmioty powiązane realizujące transakcje kontrolowane muszą wywiązać się z określonych obowiązków polegających m.in. na sporządzeniu dokumentacji cen transferowych wraz z analizą porównawczą lub zgodności, złożeniu informacji o cenach transferowych (TPR) oraz sporządzeniu grupowej dokumentacji cen transferowych (tzw. Master File) – w przeciwnym razie, za niewywiązanie się z ww. obowiązków, podmiotom tym grożą sankcje określone przez przepisy prawne.

Sankcje z tytułu niedopełnienia obowiązków dokumentacyjnych lub nierynkowości cen wynikają z przepisów Ordynacji podatkowej oraz Kodeksu Karnego Skarbowego (KKS). Sankcje można podzielić na dwie kategorie. Pierwsza kategoria dotyczy sankcji ciążących na osobach odpowiedzialnych za realizację obowiązków dokumentacyjnych oraz sprawozdawczych, która wynika z przepisów KKS. Z kolei druga kategoria dotyczy bezpośrednio podmiotu i wynika z przepisów podatkowych, tj. Ordynacji podatkowej.

Sankcje wynikające z Kodeksu Karnego Skarbowego

Przepisy Kodeksu Karnego Skarbowego przewidują surowe sankcje w formie grzywny za niewywiązanie się z obowiązków w zakresie cen transferowych, na które narażone są wszystkie osoby zasiadające w zarządzie spółki. Działania, które podlegają sankcjom, obejmują:

• brak sporządzenia dokumentacji cen transferowych,
• niedołączenie grupowej dokumentacji,
• sporządzenie dokumentacji cen transferowych w sposób niezgodny ze stanem rzeczywistym,
• niezłożenie lub nieterminowe złożenie formularza TPR,
• wskazanie w formularzu TPR danych niezgodnych z dokumentacją cen transferowych (Local File) lub stanem rzeczywistym.

Wysokość grzywny w KKS

Zgodnie z aktualnymi przepisami Kodeksu Karnego Skarbowego, grzywny nakładane są jako kara, która opiera się na wielokrotności stawek dziennych. Zgodnie z art. 23§3 KKS, stawka dzienna nie może być mniejsza niż 1/30 minimalnego wynagrodzenia ani większa niż 400-krotność tej kwoty.

Kary określone w Kodeksie Karnym Skarbowym wynoszą:

• 720 stawek dziennych – za niesporządzenie lokalnej/grupowej dokumentacji cen transferowych lub sporządzenie dokumentacji cen transferowych niezgodnie ze stanem rzeczywistym (art. 56c KKS),
• 720 stawek dziennych – w przypadku niezłożenia do właściwego organu podatkowego formularza TPR lub też podania w nim danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym lub lokalną dokumentacją cen transferowych (art. 80e KKS),
• 240 stawek dziennych – w sytuacji sporządzenia dokumentacji cen transferowych (art. 56c KKS) lub złożenia informacji o cenach transferowych po terminie (art. 80e KKS).

Od 1 lipca 2024 r. zmianie uległo wynagrodzenie brutto za pracę, które wzrosło z 4 242 PLN do 4 300 PLN. W konsekwencji stawka dzienna nie może niższa niż 143,33 PLN oraz wyższa niż 56 560 PLN.

O czym warto jednak pamiętać, odpowiedzialność przewidziana w Kodeksie Karnym Skarbowym nie wyklucza odpowiedzialności wynikającej m.in. z Ordynacji podatkowej, o której mowa poniżej.

Sankcje wynikające z Ordynacji podatkowej

Kary nałożone przez KKS nie są jedynymi sankcjami, które mogą grozić podatnikom za niewywiązanie się z obowiązków z zakresu cen transferowych. Przepisy Ordynacji podatkowej przewidują możliwość nałożenia sankcji w postaci tzw. dodatkowego zobowiązana podatkowego w sytuacji zaniedbań związanych z cenami transferowymi, które wpłyną na zaniżenie podatku lub zawyżenie straty.

Sankcje polegające na ustaleniu dodatkowego zobowiązania podatkowego zostały uregulowane w art. 58b i 58c Ordynacji podatkowej, są zależne od rodzaju naruszenia i mogą wynosić:

• 10% od niewłaściwie zaniżonego dochodu lub nienależnie wykazanej lub zawyżonej straty podatkowej wynikającej z niewłaściwego zastosowania cen transferowych (przy czym konieczne jest też zapłacenie podatku oraz należnych odsetek za zwłokę);
• 20% sumy nienależnie wykazanej lub zawyżonej straty podatkowej i niewykazanego w całości lub w części dochodu do opodatkowania - w przypadku nieprzedłożenia dokumentacji cen transferowych lub przedłożenia dokumentacji w niekompletnej formie lub gdy podstawa dodatkowego zobowiązania podatkowego przekracza kwotę 15 mln PLN – w zakresie nadwyżki ponad tę kwotę;
• 30% sumy nienależnie wykazanej lub zawyżonej straty podatkowej i niewykazanego w całości lub w części dochodu do opodatkowania - w przypadku nieprzedłożenia dokumentacji cen transferowych, gdy jednocześnie wartość podstawy do ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego przekracza 15 mln PLN.

Zgodnie z art. 58c§3 KKS, w sytuacji gdy podatnik uzupełni niekompletną dokumentację podatkową w pełnym zakresie w terminie wskazanym przez organ podatkowy, nie dłuższym niż 14 dni, nie zostanie on ukarany dodatkowym zobowiązaniem podatkowym. Istotnym jest również fakt, że dodatkowe zobowiązanie podatkowe nie może zostać nałożone na osobę fizyczną, która za ten sam czyn ponosi odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe lub przestępstwo skarbowe.

Jak podatnicy mogą uniknąć powyższych sankcji?

W celu zminimalizowania ryzyka nałożenia sankcji związanych z realizacją obowiązków w zakresie cen transferowych, podatnicy powinni skupić się na kilku kluczowych aspektach:

• Sporządzanie rzetelnej dokumentacji cen transferowych

Przygotowanie kompletnej i zgodnej z wymogami prawnymi dokumentacji cen transferowych jest podstawowym krokiem do uniknięcia sankcji. Taka dokumentacja powinna szczegółowo odzwierciedlać dane transakcje realizowane między podmiotami powiązanymi i udowadniać, że zostały one przeprowadzone na zasadach rynkowych.

• Monitorowanie zmian w przepisach prawa podatkowego

Przepisy dotyczące cen transferowych ulegają częstym zmianom, dlatego tak ważne jest, aby podatnicy na bieżąco śledzili zmiany w przepisach prawa podatkowego. Jest to o tyle istotne, ponieważ wraz z rozpoczęciem 2024 wzrosła m.in. nominalna wysokość sankcji wynikających z Kodeksu Karnego Skarbowego z tytułu niedopełnienia obowiązków dokumentacyjnych.

• Wdrożenie wewnętrznej polityki cen transferowych

Opracowanie i wdrożenie wewnętrznej polityki cen transferowych może ułatwić zarządzanie transakcjami wewnątrz grupy kapitałowej. Taka polityka powinna uwzględniać bieżące przepisy prawne i podatkowe oraz specyfikę działalności danej spółki, co pozwoli także na lepsze przygotowanie się do kontroli podatkowych.

• Korzystanie z doradztwa podatkowego

Ze względu na złożoność przepisów dotyczących cen transferowych, warto skorzystać z pomocy specjalistów z zakresu doradztwa podatkowego. Eksperci pomogą w przygotowaniu dokumentacji cen transferowych, dopełnieniu terminów ustawowych, ocenie ryzyka oraz udzielą wsparcia w razie kontroli podatkowych.

Podsumowanie

Ceny transferowe stanowią kluczowy element polityki podatkowej, a ich nieprawidłowe ustalenie może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych. Wzmożona kontrola oraz surowe sankcje wymagają od spółek większej uwagi oraz staranności w przygotowywaniu dokumentacji. Aby uniknąć niepotrzebnych sankcji, warto zainwestować w odpowiednie doradztwo, monitorować na bieżąco zmiany w przepisach prawa podatkowego oraz wdrożyć skuteczną politykę cen transferowych.

Przypominamy także o obowiązku przesłania informacji o cenach transferowych za 2023. Termin na złożenie informacji dla podmiotów, dla których rok podatkowy jest zbieżny z kalendarzowym, upływa 30 listopada 2024 r. Jeśli potrzebują Państwo pomocy w zakresie cen transferowych, mogą Państwo skontaktować się z naszymi ekspertami, którzy pomogą we wszystkich kwestiach związanych z obowiązkami z zakresu cen transferowych.