Rynek audytorski w Polsce

Artykuł autorstwa ekspertów PKF (Ewa Jakubczyk-Cały) został opublikowany na łamach dziennika „Gazeta Finansowa” dnia 11 maja 2012 r.

Na koniec 2011 roku na liście podmiotów uprawnionych do badania znajdowało się 1 784 jednostki. Jednocześnie do rejestru biegłych rewidentów wpisanych było 7 311 biegłych rewidentów, z czego 3 606 (czyli 49,3%) deklarowało wykonywanie zawodu.

Istotne jest, że zmniejsza się liczba biegłych rewidentów, co wynika z faktu, że więcej osób zostaje skreślonych z listy biegłych rewidentów (w 2011 roku – 496 osoby) niż dokonanych jest wpisów na listę po zakończonych procesach kwalifikacyjnych (w 2011 roku na listę biegłych rewidentów wpisane zostały 323 osoby). Zmniejsza się również liczba podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych, przy czym nadal w strukturze tych podmiotów aż 61% stanowią małe firmy w formie działalności gospodarczej prowadzonej we własnym imieniu i na własny rachunek, a 33% stanowią spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Dla zobrazowania rynku audytorskiego istotna jest też informacja, że na 1784 podmioty uprawnione do badania tylko około 110 firm audytorskich (tj. ok. 6%) badało w latach 2010-2012 jednostki zainteresowania publicznego, z czego większość posiadała w portfelu badań tylko 1 lub 2 spółki giełdowe. Pomimo takich relacji, aż 78,5% przychodów z rewizji finansowej w Polsce jest realizowanych przez firmy audytorskie realizujące badania sprawozdań finansowych jednostek zainteresowania publicznego.

W roku 2011 przeprowadzonych zostało 26,85 tys. badań sprawozdań finansowych, z czego według danych z Rzeczpospolitej (ranking firm audytorskich – 27 luty 2012) – wielka czwórka zbadała łącznie 5.191 sprawozdań finansowych tj. 19,3% ogółu, a 50 największych firm audytorskich w Polsce przebadało łącznie 13.481 sprawozdań tj. ponad połowę zbadanych w 2011 roku sprawozdań finansowych.

Wnioski z prezentowanych powyżej danych są następujące:

1. Pomimo ogólnego zmniejszania się liczby biegłych rewidentów, z których zaledwie 50% wykonuje zawód rewizji finansowej, wyraźnie widoczna jest tendencja „odmładzania” zawodu, poprzez zwiększanie w strukturze liczby osób, które zdobyły uprawnienia w nowym trybie.
2. Pomimo tego, że w strukturze firm audytorskich dominują małe podmioty prowadzące działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własny rachunek, to dominacja na rynku należy do firm wielkiej czwórki (19,3% zbadanych podmiotów). Istotna dla rynku jest też grupa ok. 46 mniejszych podmiotów, które zbadały łącznie 30,9% sprawozdań finansowych (wśród liderów są: BDO, PKF, ECA – Auxilium, Grupa Revision, Grant Thorntor-Frąckowiak).
3. Z punktu widzenia wartości rynku audytorskiego zauważyć można, że większość (78,5%) przychodów z rewizji osiągają firmy badające jednostki zainteresowania publicznego, które stanowią zaledwie 6% wszystkich podmiotów uprawnionych do badania, przy czym największy ilościowy udział w badaniu jednostek zainteresowania publicznego mają kolejno E&Y, Deloitte, PKF. Nadal jednak przedsiębiorstwa, banki, firmy ubezpieczeniowe o największych przychodach i kapitalizacji badane są głównie przez firmy „wielkiej czwórki”, a więc wartościowo rynek audytorski w tej kategorii jest zdominowany przez „Big 4”.
4. Wśród dominujących w Polsce podmiotów audytorskich przeważają firmy „sieciowe” - międzynarodowe.