Raportowanie schematów podatkowych (MDR) dotyczy również banków

Z dniem 01.01.2019 r. ustawodawca wprowadził kolejne narzędzie monitorowania podatników, jakim są zasady obowiązkowego raportowania schematów podatkowych  (ang. Mandatory Disclosure Rules). Regulacje te nie funkcjonowały dotychczas w systemie prawnym naszego kraju. Stanowią częściową implementację przepisów prawa UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania w odniesieniu do podlegających zgłoszeniu uzgodnień transgranicznych i nakładają na przedsiębiorców szereg obowiązków informacyjnych i administracyjnych w rozszerzonym zakresie, niż wskazano w Dyrektywie Rady UE 2018/822 z 25.05.2018 r. i dotyczą również banków.

W art. 86a § 1 pkt 10 ustawy z dnia 29.08.19997 r. Ordynacja podatkowa wprowadzono definicję schematu podatkowego i tak:

SCHEMAT PODATKOWY to uzgodnienie, które:

• spełnia kryterium głównej korzyści oraz posiada ogólną cechę rozpoznawczą,
• posiada szczególną cechę rozpoznawczą, lub
• posiada inną szczególną cechę rozpoznawczą.

W uzasadnieniu do projektu wskazano, że schemat podatkowy może być pewnym rozwiązaniem intelektualnym, wypracowanym w oparciu o znajomość przepisów prawa podatkowego i praktykę jego stosowania.

Spełnienie przesłanki schematu podatkowego nie przesądza o konieczności zaraportowania do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) informacji o schemacie podatkowym. Powstanie tego obowiązku – jeśli taki schemat podatkowy nie spełnia definicji schematu podatkowego transgranicznego – będzie uzależnione od tego, czy spełniona jest przesłanka kwalifikowanego korzystającego.

W związku z wieloma nieścisłościami i wątpliwościami co do obowiązków sprawozdawczych, 31.01.2019 r. Minister Finansów opublikował Objaśnienia podatkowe w zakresie nowych przepisów dotyczących raportowania schematów podatkowych, niemniej należy podkreślić, że nie dość, że nie wyjaśniono wątpliwości to w kilku obszarach powstały kolejne niedoprecyzowane kwestie.

Ale od początku:

Zgodnie z regulacjami Ordynacji podatkowej obowiązek sprawozdawczy w zakresie schematów podatkowych dotyczy takich podmiotów jak promotorzy, korzystający i wspomagający czyli:

Promotor – osoba lub podmiot, który podejmuje działania polegające na opracowaniu, oferowaniu, udostępnianiu, wdrażaniu lub zarządzaniu wdrażaniem uzgodnienia (np. firma doradztwa podatkowego, doradca podatkowy, radca prawny, adwokat itp.)

Korzystający – osoba lub podmiot, któremu dane uzgodnienie jest udostępniane, u którego uzgodnienie jest wdrażane, który jest przygotowany do wdrożenia uzgodnienia lub który dokonał czynności służącej wdrożeniu uzgodnienia (zazwyczaj przedsiębiorca)

Podmiot wspomagający – osoba lub podmiot, który udziela pomocy, wsparcia, porad dotyczących opracowania, wdrożenia do obrotu, organizowania, udostępniania do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia uzgodnienia (m.in. biuro rachunkowe, księgowy, dyrektor finansowy).

Zazwyczaj, w pierwszej kolejności, to promotor (doradca podatkowy, radca prawny, adwokat) zobligowany jest do poinformowania korzystającego o zaistnieniu schematu podlegającego zaraportowaniu oraz o obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej. W omawianej sytuacji korzystającemu przysługuje uprawnienie do zwolnienia promotora z obowiązku zachowania tajemnicy, lub w przeciwnym razie będzie on sam zobligowany do zaraportowania schematu. W sytuacji zwolnienia promotora z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej, to na promotora nałożono obowiązek zgłoszenia raportu schematu podatkowego do Szefa KAS, natomiast korzystający będzie zwolniony z tego obowiązku, jeśli uzyska numer schematu podatkowego od promotora. Jeśli jednak nie otrzyma przedmiotowego numeru to korzystający będzie zobligowany do zaraportowania schematu niezależnie od promotora.

W sytuacji kiedy wspomagający (np. biuro rachunkowe, księgowa) nie otrzyma numeru schematu podatkowego oraz poweźmie wątpliwość, że dane uzgodnienie może stanowić schemat podatkowy, zobligowany jest poinformować o tym fakcie korzystającego, promotora oraz Szefa KAS.

Jeżeli schemat podatkowy jest krajowy (czyli nie jest transgraniczny), to w pierwszej kolejności należy zweryfikować, czy jest spełnione kryterium kwalifikowanego korzystającego.

Jeśli schemat podatkowy nie spełnia definicji schematu podatkowego transgranicznego OBOWIĄZEK RAPORTOWANIA POWSTAJE W SYTUACJI GDY KRYTERIUM KWALIFIKOWANEGO KORZYSTAJĄCEGO UWAŻA SIĘ ZA SPEŁNIONE, TZN. GDY:

• przychody lub koszty korzystającego albo wartość aktywów tego podmiotu w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych, przekroczyły w roku poprzedzającym lub w bieżącym roku obrotowym równowartość 10 000 000 Euro lub
• korzyść podatkowa przekroczy równowartość 2 500 000 Euro lub
• korzystający jest podmiotem powiązanym

Niezależnie od powyższego należy mieć na względzie, że jeśli podatnik w tym bank:

• samodzielnie opracował oraz wdrożył schemat podatkowy (np. w wyniku działań swojego wewnętrznego działu prawnego, podatkowego, księgowego, dyrektora finansowego);
• nie zwolnił promotora z zachowania tajemnicy zawodowej, którą był objęty schemat podatkowy lub
• promotor wbrew ciążącemu na nim obowiązku nie dokonał zgłoszenia schematu podatkowego do Szefa KAS

to podatnik w tym bank jest zobligowany do samodzielnego zaraportowania do Szefa KAS schematu podatkowego.

JAK ZIDENTYFIKOWAĆ CZY MAMY DO CZYNIENIA ZE SCHEMATEM PODATKOWYM?

Niezbędna jest weryfikacja w zakresie ustalenia czy czynności/transakcje mogą prowadzić/prowadzą do osiągnięcia przez korzystającego ze schematu korzyści podatkowej rozumianej jako np.

• niepowstanie lub odroczenie w czasie powstania zobowiązania podatkowego,
• wygenerowanie lub zawyżenie straty podatkowej,
• powstanie nadpłaty lub prawa do zwrotu podatku,
• braku obowiązku pobrania podatku przez płatnika.

Regulacje zawarte w Ordynacji podatkowej wskazują również, iż ryzyko wystąpienia schematu podatkowego może pojawić się przy każdej transakcji bądź transakcji planowanej, w której zostanie zidentyfikowana co najmniej jedna z poniższych cech rozpoznawczych:

• wpływ na część odroczoną podatku dochodowego lub aktywa albo rezerwy z tytułu podatku odroczonego, wynikający lub oczekiwany w związku z wykonaniem uzgodnienia u korzystającego jest istotny dla danej jednostki w rozumieniu przepisów o rachunkowości oraz przekracza w trakcie roku kalendarzowego kwotę 5 000 000 zł,
• płatnik podatku dochodowego byłby zobowiązany do pobrania podatku przekraczającego w trakcie roku kalendarzowego kwotę 5 000 000 zł, jeżeli w odniesieniu do wypłat należności wynikających lub oczekiwanych w związku z wykonaniem uzgodnienia nie miałyby zastosowania właściwe umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub zwolnienia podatkowe,
• dochody (przychody) podatnika (PIT, CIT), wynikające lub oczekiwane w związku z wykonaniem uzgodnienia, przekraczają łącznie w trakcie roku kalendarzowego kwotę 25 000 000 zł,
• różnica pomiędzy polskim podatkiem dochodowym, który byłby należny w związku z wykonaniem uzgodnienia od korzystającego nieposiadającego siedziby, zarządu ani miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, gdyby był on podatnikiem, a podlegającym faktycznej zapłacie podatkiem dochodowym w państwie siedziby, zarządu lub miejsca zamieszkania korzystającego w związku z wykonaniem uzgodnienia, przekracza łącznie w trakcie roku kalendarzowego kwotę 5 000 000 zł;

Celem zagwarantowania właściwego i terminowego przepływu informacji proces zgłaszania schematów wymaga współdziałania wszystkich podmiotów biorących udział przy uzgodnieniu korzyści podatkowej. Należy mieć na uwadze, że każdy podmiot we własnym zakresie ponosi odpowiedzialność karnoskarbową za niewypełnienie, nieprawidłowe wypełnienie lub nieterminowe wypełnienie obowiązków związanych z raportowaniem przedmiotowych schematów.

RAPORTOWANIE – KTO I KIEDY ?

SCHEMATY WDRAŻANE/UDOSTĘPNIANE PO 01.01.2019 R.

W PRZYPADKU PRZEKAZYWANIA INFORMACJI O SCHEMACIE PODATKOWYM SZEFOWI KAS PRZEZ PROMOTORA

w terminie 30 dni od:

• dnia następnego po udostępnieniu schematu podatkowego lub
• od dnia następnego po przygotowaniu do wdrożenia schematu podatkowego lub
• od dnia dokonania pierwszej czynności związanej z wdrażaniem schematu podatkowego
• w zależności od tego, które z tych zdarzeń nastąpi wcześniej, promotor zobligowany jest do niezwłocznego informowania pisemnie korzystającego o otrzymanym Numerze Schematu Podatkowego (NSP), załączając potwierdzenie nadania NSP.

Ponadto promotor, w terminie 30 dni od dnia, w którym poinformował korzystającego lub inne podmioty o obowiązku przekazania informacji o schemacie podatkowym, zobligowany jest zawiadomić Szefa KAS o poinformowaniu korzystającego lub innych podmiotów o obowiązku przekazania schematu podatkowego do Szefa KAS, wskazując datę udostępnienia schematu podatkowego lub dokonania czynności związanej z wdrażaniem schematu podatkowego oraz liczbę podmiotów, które poinformował.

W PRZYPADKU PRZEKAZYWANIA INFORMACJI O SCHEMACIE PODATKOWYM SZEFOWI KAS PRZEZ KORZYSTAJĄCEGO

w terminie 30 dni od:

• dnia następnego po udostępnieniu schematu podatkowego lub
• od dnia następnego po przygotowaniu do wdrożenia schematu podatkowego lub
• od dnia dokonania pierwszej czynności związanej z wdrażaniem schematu podatkowego

w zależności od tego, które z tych zdarzeń nastąpi wcześniej, korzystający, dokonujący w danym okresie rozliczeniowym czynności zakwalifikowanych do  schematu podatkowego lub uzyskujący z nich korzyść podatkową, w terminie złożenia deklaracji podatkowej dotyczącej tego okresu rozliczeniowego zobligowany jest do przekazania do Szefa KAS informacji, na druku MDR-3 , o zastosowaniu schematu podatkowego uwzględniającą:

• NSP tego schematu podatkowego;
• wysokość korzyści podatkowej wynikającej ze schematu podatkowego
• jeżeli korzystający uzyskiwał w danym okresie rozliczeniowym taką korzyść.

Formularz MDR-3  należy składać w przypadku wykonania jakichkolwiek czynności będących elementem schematu podatkowego lub uzyskania korzyści podatkowej, a wspomniany obowiązek jest niezależny od obowiązku przekazania informacji o schemacie podatkowym

Formularz MDR-3 musi być podpisany przez wszystkich członków organu zarządzającego podmiotu i należy go złożyć pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń z następującą klauzulą: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia."

W PRZYPADKU PRZEKAZYWANIA INFORMACJI O SCHEMACIE PODATKOWYM SZEFOWI KAS PRZEZ WSPOMAGAJĄCEGO
W sytuacji gdy wspomagający nie został poinformowany o NSP schematu podatkowego lub powziął wątpliwości co do transakcji, że jest ona lub może być schematem podatkowym to:

• jest on zobligowany do niezwłocznego, jednak nie później niż w terminie 5 dni roboczych od dnia, w którym powziął lub powinien był powziąć wątpliwości, wystąpić z odrębnym pismem do promotora lub korzystającego zlecających wykonanie czynności o przekazanie mu pisemnego oświadczenia, że uzgodnienie nie stanowi schematu podatkowego.
• jest zobligowany do zawiadomienia Szefa KAS o wystąpieniu wskazanej wyżej sytuacji podając dzień, w którym powziął wątpliwości, że uzgodnienie stanowi schemat podatkowy, oraz liczbę podmiotów, do których wystąpił o przekazanie mu pisemnego oświadczenia, że uzgodnienie nie stanowi schematu podatkowego. Wspomagający może wstrzymać się z wykonaniem czynności w odniesieniu do uzgodnienia do dnia otrzymania tego oświadczenia, potwierdzenia nadania NSP w terminie 30 dni od następnego dnia po udzieleniu bezpośrednio lub za pośrednictwem innych osób, pomocy, wsparcia lub porad w zakresie opracowania, wprowadzenia do obrotu, organizowania, udostępnienia do wdrożenia lub nadzorowania wdrożenia schematu podatkowego.

OBOWIĄZEK WPROWADZENIA PROCEDUR WEWNĘTRZNYCH

Podmioty których przychody lub koszty, w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych, przekroczyły w roku poprzedzającym rok obrotowy równowartość 8 000 000 zł,

zobligowane są do wprowadzenia i stosowania procedury w zakresie przeciwdziałania niewywiązywaniu się z obowiązku przekazywania informacji o schematach podatkowych.

Pełny artykuł znajduje się poniżej

Pliki do pobrania

• Raportowanie schematów podatkowych (MDR) dot. również banków.pdf [PDF]