Raport IBR może zmienić dynamikę relacji pomiędzy firmami a bankami oraz standardy prowadzenia biznesu

Rok 2025 teoretycznie zapowiada się dla polskiego biznesu jako okres odwilży i nowych szans. Uwolnienie środków z KPO, widmo wygaszenia konfliktu za wschodnią granicą - to pozytywne sygnały. Niestety nie wszystko jest w porządku, bo rośnie liczba firm mających problemy z płynnością.

Obserwujemy w gospodarce pewnego rodzaju rozdwojenie rzeczywistości. Z jednej strony KPO oraz w miarę realna perspektywa udziału w odbudowie Ukrainy sprawiają, że inwestorzy i przedsiębiorcy spoglądają w przyszłość z rosnącą nadzieją. Do tego oczekiwane obniżki stóp procentowych mają otworzyć drogę do tańszego finansowania inwestycji i kapitałowego wzmocnienia wielu sektorów. W teorii wiele czynników wskazuje, że za rogiem czeka gospodarczy renesans.

Niestety rzeczywistość jest bardziej złożona. W ostatnich miesiącach coraz więcej przedsiębiorstw sygnalizuje problemy z płynnością. Narastają trudności w terminowej spłacie zobowiązań. Napięcia i niepewność niepokoją zarówno zarządy spółek, jak i instytucje finansowe, które z większą wnikliwością, a czasem wręcz z podejrzliwością przyglądają się kondycji wspieranych przez siebie firm. Zmusza je do tego rzeczywistość: według prognoz ekonomistów Coface w 2024 roku liczba niewypłacalnych firm może przekroczyć 5 tysięcy i będzie większa od tej rok wcześniej. I to pomimo tego, że drugi kwartał roku wskazywał na lekkie ożywienie w gospodarce.

Jak funkcjonować w takiej rzeczywistości biznesowej? Tu może wzrosnąć znaczenie Niezależnego Przeglądu Biznesu (Independent Business Review, czyli IBR). Ten rodzaj audytu, przeprowadzany przez zewnętrzny podmiot, ma zapewnić bankom i konsorcjom kredytowym rzetelny, niezależny obraz sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Sprawdzić jego strategie w obliczu rynkowych turbulencji i wskazać realne perspektywy poprawy.

W przeciwieństwie do minionych dekad, kiedy analiza IBR skupiała się głównie na kwestiach finansowych oraz operacyjnych, dziś coraz częściej uwzględnia ona także kryteria związane z ESG oraz ryzykiem w obszarze IT. W dobie rosnącej presji regulacyjnej i wymogów społecznej odpowiedzialności, a także wzrostu cyberzagrożeń, strategiczna wizja firmy musi uwzględniać nie tylko jej bilans i rachunek zysków i strat, lecz także łańcuch dostaw, ślad węglowy czy gotowość na cyberataki.

W obecnej rzeczywistości firmy przeprowadzające IBR muszą zatem dysponować znacznie szerszym wachlarzem kompetencji niż kiedykolwiek wcześniej. W tym kontekście na znaczeniu zyskują podmioty takie jak PKF Advisory, działające w ścisłej współpracy z zespołami w Grupie PKF Polska.

Jak zatem może wyglądać droga do dobrze przygotowanego IBR-u?

Po pierwsze potrzeba jest analiza wstępna i zapoznanie się z dokumentacją: audytorzy zaczynają od szczegółowego przeglądu sprawozdań finansowych, umów kredytowych oraz najważniejszych informacji o modelu biznesowym firmy. Istotne jest zrozumienie sektora, w którym działa firma, struktury organizacyjnej i pozycji rynkowej.

Ważne są też spotkania z kluczowymi interesariuszami: rozmowy z zarządem, kadrą zarządzającą i innymi istotnymi członkami organizacji pozwalają lepiej poznać cele strategiczne, wyzwania operacyjne, politykę kadrową oraz plany rozwojowe.

Po wstępnych analizach następuje szczegółowa ewaluacja finansowa, operacyjna i ESG: po zebraniu informacji następuje dogłębna analiza płynności, struktur kosztów, rentowności oraz wskaźników zadłużenia. Równolegle sprawdza się zgodność z wytycznymi ESG oraz odporność systemów IT na cyberzagrożenia, aby ocenić długoterminową stabilność i wiarygodność biznesu.

Równie ważne jest tworzenie scenariuszy: na podstawie zebranych danych opracowywane są różne warianty rozwoju sytuacji (np. optymistyczny, neutralny i pesymistyczny), uwzględniające bieżące oraz przyszłe warunki rynkowe. Celem jest zidentyfikowanie kluczowych luk, które mogą wpłynąć na zdolność firmy do spłaty zobowiązań i utrzymania konkurencyjności.

Finał - raport końcowy i rekomendacje: końcowym etapem jest przygotowanie kompleksowego raportu zawierającego podsumowanie ustaleń oraz konkretne rekomendacje. W wyniku IBR powstaje dokument, który stanowi wiarygodną podstawę do dalszych rozmów z bankami oraz inwestorami i może stać się inspiracją do wprowadzenia zmian strukturalnych oraz operacyjnych, które zwiększą odporność firmy na przyszłe wyzwania.

W świecie, w którym nadzieje na odbicie gospodarcze ścierają się z realiami niepewności i finansowych turbulencji, rzetelny, obiektywny przegląd działalności staje się nie tyle wyborem, co koniecznością. Dobrze przygotowany raport IBR może zmienić nie tylko dynamikę relacji pomiędzy firmami a bankami, ale i standardy prowadzenia biznesu.