Przeciwdziałanie zatorom płatniczym – nowe regulacje

W dniach 8 grudnia 2022 r. oraz 24 stycznia 2023 r. weszły w życie znowelizowane przepisy ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Celem nowelizacji jest przyspieszenie postępowań prowadzonych przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych oraz efektywniejsza eliminacja zatorów płatniczych.

Nowe przepisy nakładają m.in. na wszystkich przedsiębiorców obowiązek składania drugiej stronie transakcji handlowej oświadczenia o posiadaniu, uzyskaniu lub utracie statusu „dużego przedsiębiorcy”.  Ponadto, przewidują, iż w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem są duzi przedsiębiorcy, a wierzycielami mikro, mali, lub średni przedsiębiorcy bezskuteczne są zastrzeżenia umowne wyłączające lub ograniczające prawo wierzyciela do przelewu wierzytelności, jeżeli zapłata nie nastąpiła w terminie określonym w umowie albo w przypadku nieokreślenia tego terminu od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.

Zmiany dotyczą ponadto wyłączeń z obowiązku złożenia sprawozdania o stosowanych przez podmiot terminach zapłaty w transakcjach handlowych za poprzedni rok kalendarzowy. Wyłączeniem o charakterze podmiotowym zostały objęte spółki tworzące podatkowe grupy kapitałowe oraz publiczne podmioty lecznicze. Wyłączenie o charakterze przedmiotowym dotyczy świadczeń w ramach działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, świadczeń przedawnionych oraz świadczeń w ramach grup kapitałowych.

Nowe przepisy wydłużają termin na wykonanie obowiązku sprawozdawczego – obecnie powinien on zostać zrealizowany do 30 kwietnia roku następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie.

Nowelizacja wprowadza ponadto instytucję tzw. wezwań miękkich kierowanych do przedsiębiorców przez Prezesa UOKiK, bez wszczynania postępowania administracyjnego w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych. Prezes UOKiK, zamiast sięgać od razu po sankcje finansowe, będzie mógł w pierwszej kolejności zwrócić uwagę przedsiębiorcy na obserwowane u niego nieprawidłowości w regulowaniu zobowiązań, z kolei przedsiębiorca będzie miał możliwość przekazania stanowiska w sprawie, której dotyczy wezwanie miękkie i jednocześnie poprawienia przepływów finansowych w stosunku do kontrahentów.