Projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym

Na stronie sejmu opublikowany został rządowy projekt wprowadzający zmiany w ustawie z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tj. Dz. U. 2021 r. poz. 112 z późn. zm.) (dalej: „Projekt ustawy”). Celem nowelizacji jest przeciwdziałanie procederowi tzw. kradzieży spółek. Projekt ustawy wprowadza m.in. stworzenie specjalnego newslettera.

Jak wynika z uzasadnienia Projektu ustawy, podstawowym założeniem jest wzmocnienie funkcji informacyjnej Krajowego Rejestru Sądowego (dalej również jako: „Rejestr”) oraz akt rejestrowych, a tym samym bezpieczeństwa obrotu prawno-gospodarczego. Założenie to ma być realizowane, poprzez umożliwienie zainteresowanym podmiotom (w szczególności członkom organów podmiotów ujawnionych w Rejestrze) niezwłocznego uzyskania informacji o wpływie do akt rejestrowych wniosków lub innych dokumentów składanych przez osoby nieuprawnione o zarejestrowanie sprawy oraz o dokonaniu wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym. Jak wskazuje wiceminister Sprawiedliwości: „zmiany w Krajowym Rejestrze Sądowym są dokonywane automatycznie, referendarze sądowi nie analizują każdego zgłoszenia pod kątem ewentualnego oszustwa, bo nie mają do tego narzędzi i oszuści to wiedzą. Proponowane przez nas rozwiązanie ochroni przed takim oszustwem”.

W założeniu Projekt ustawy będzie chronił 600 tys. przedsiębiorców i 130 tys. podmiotów wpisanych do rejestru stowarzyszeń przed tzw. kradzieżą spółki.

Ministerstwem odpowiedzialnym za opracowanie Projektu ustawy jest Ministerstwo Sprawiedliwości.

Na czym polega tzw. Kradzież spółek

Jak już wspomniano, przyczyną wprowadzenia projektowanych zmian jest chęć przeciwdziałania procederowi tzw. kradzieży spółek. Kradzież spółek polega na podstępnym doprowadzaniu do zmiany wpisów w rubrykach Krajowego Rejestru Sądowego dotyczących sposobu reprezentacji podmiotu i osób uprawnionych do reprezentacji podmiotu (zmiana zarządu spółki) w oparciu o wnioski, które opierają się na sfałszowanych dokumentach. Jak można przeczytać w założeniach do Projektu ustawy: „osoby dopuszczające się tzw. kradzieży spółki wykorzystują niewiedzę prawowitych członków organów i wspólników spółek o złożeniu w sądzie rejestrowym, w oparciu o sfałszowane dokumenty, wniosku o zmianę wpisów dotyczących reprezentacji spółki oraz o zmianie danych w Rejestrze. W przekonaniu projektodawcy zachodzi pilna potrzeba wprowadzenia rozwiązań legislacyjno-technicznych, które zapewnią prawowitym organom i wspólnikom podmiotów podlegających obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego możliwość niezwłocznego uzyskania powiadomień o takich zdarzeniach, niezwłocznie po ich nastąpieniu”.

Newsletter KRS

Proponowana zmiana polega na dodaniu do ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej „Ustawa o KRS”) art. 10a stanowiącego podstawę prawną do wprowadzenia usługi automatycznego przekazywania, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, informacji o zarejestrowaniu sprawy w postępowaniu rejestrowym oraz dokonaniu wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym. Możliwość uzyskiwania informacji dotyczyć będzie podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców oraz do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej.

Usługa newslettera będzie polegać na automatycznym przesyłaniu zainteresowanym podmiotom, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie rejestrowe, informacji o takich zdarzeniach jak:

• zarejestrowanie sprawy dotyczącej określonego podmiotu (informacja będzie obejmowała wskazanie numeru KRS, sygnatury sprawy i daty rejestracji sprawy), tj. ust. 1 pkt 1 projektowanego art. 10a Ustawy o KRS; czy
• dokonanie wpisu w Rejestrze (informacja będzie obejmowała wskazanie numeru KRS, sygnatury sprawy, daty dokonania wpisu i numeru wpisu), tj. ust. 1 pkt 2 projektowanego art. 10a Ustawy o KRS.

Poprzez usługę newslettera przesyłane będą zatem podstawowe informacje o sprawie rejestrowej i o wpisie, publicznie dostępne w aktach rejestrowych i w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Aby móc otrzymywać informacje poprzez newsletter, trzeba będzie założyć konto w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 53d ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2072, z późn. zm.), tj. w Portalu Rejestrów Sądowych. Następnie, po dokonaniu uwierzytelnienia konta, osoba zainteresowana będzie uprawniona, aby za pośrednictwem systemu wskazać numer KRS podmiotu, którego mają dotyczyć przesyłane informacje.

W praktyce uruchomienie usługi będzie polegało na tym, że po zalogowaniu się na konto Portalu Rejestrów Sądowych widoczna będzie dodatkowa funkcjonalność (zakładka) umożliwiająca m.in. wskazanie numerów KRS podmiotów, których dotyczyć mają informacje.

Informacje będą więc automatycznie przekazywane za pomocą Portalu Rejestrów Sądowych po:

• „zarejestrowaniu w systemie teleinformatycznym sprawy dotyczącej podmiotu, którego numer KRS wskazano;
• dokonaniu wpisu w pozycji Rejestru podmiotu, którego numer KRS wskazano” (projektowany art. 10a ust. 1 Ustawy o KRS).

Informacje będą przekazywane zainteresowanym podmiotom przez wskazany okres, nie dłużej jednak niż przez rok lub do chwili rezygnacji z otrzymywania tych informacji. Ustawodawca przewidział możliwość przedłużenia tego okresu każdorazowo na okres nie dłuższy niż rok (projektowany art. 10a ust. 2 Ustawy o KRS).

Należy również wskazać, że osoba zainteresowana będzie mogła otrzymywać informacje dotyczące nie więcej niż pięćdziesięciu podmiotów. Jak wskazuje Ministerstwo: „przewiduje się, że system teleinformatyczny będzie w stanie obsłużyć taką liczbę przesyłanych informacji. Zawężenie liczby podmiotów, o których będą przekazywane informacje, do nie więcej niż pięćdziesięciu wynika z ograniczeń technicznych. Brak takiego zawężenia pociągałby za sobą obowiązek przekazywania jednemu podmiotowi informacji nawet o nieograniczonej liczbie podmiotów. Mogłoby to doprowadzić do przeciążenia systemu teleinformatycznego”.

Osoba, która otrzyma taką informację będzie mogła zapoznać się ze szczegółami sprawy przeglądając akta rejestrowe lub aktualne bądź pełne informacje o podmiocie.

Jak wskazywane jest w założeniach do Projektu ustawy: „na podstawie projektowanych przepisów wdrożone zostaną rozwiązania techniczne, które pozwolą podmiotom korzystającym z systemu teleinformatycznego uzyskać informację o zainicjowaniu lub zakończeniu sprawy rejestrowej, jeszcze zanim nastąpi rozpoznanie wniosku o wpis w Rejestrze lub uprawomocnienie się orzeczenia (tj. jeszcze w fazie usiłowania – przypis własny). Dzięki temu, w przypadku posłużenia się sfałszowanymi dokumentami, osoby uprawnione będą mogły wziąć udział w toczącym się postępowaniu, zaskarżyć orzeczenie o wpisie, a także powiadomić organy ścigania o usiłowaniu tzw. kradzieży spółki”.

Jak zaznacza Ministerstwo Sprawiedliwości choć głównym celem usługi jest przeciwdziałanie przypadkom kradzieży spółek, to może być ona również wykorzystywana przez wnioskodawców do ustalania etapu procedowania sprawy przez sąd rejestrowy, co znacznie odciąży sekretariaty sądów.

Podsumowanie

Projektowane przepisy kreują dodatkowy mechanizm w postaci newslettera, którego głównym celem jest zapobieganie procederowi tzw. kradzieży spółek. Należy podkreślić, że wprowadzenie omawianego kanału przekazywania informacji, uzupełniającego regulacje dotyczące udostępniania akt rejestrowych i Rejestru, nie zwalnia uczestników obrotu gospodarczego od obowiązku zapoznawania się z treścią Krajowego Rejestru Sądowego oraz aktami rejestrowymi w dotychczasowy sposób.

Wejście w życie

Zgodnie art. 2 Projektu ustawy, nowelizacja Ustawy o KRS ma wejść w życie z dniem 19 maja 2022 r.

Pliki do pobrania

• PKF Alert - Projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.pdf [PDF]