Obowiązek tworzenia dokumentacji cen transferowych dla spółek osobowych i wspólnych przedsięwzięć

Artykuł autorstwa eksperta PKF (Katarzyna Zakrzewska - Specjalista ds. podatków), został opublikowany 05 maja 2015 r. na portalu TaxFin.pl.

Od 2015 roku zostały znowelizowane przepisy Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej ustawa CIT) oraz Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa PIT). Wprowadzone odpowiednio art. 9a oraz 25a poszerzyły znacznie krąg podmiotów zobowiązanych do prowadzenia dokumentacji w zakresie cen transferowych.

Obecnie dokumentację należy sporządzić także dla:

• umów spółek osobowych (jawnej, partnerskiej, komandytowej czy komandytowo-akcyjnej),
• umów wspólnego przedsięwzięcia (tzw. joint venture) i innych umów o podobnych charakterze np. umowy konsorcjum.

Zgodnie z art. 9a ust. 2a ustawy CIT obowiązek opracowania dokumentacji cen transferowych dla spółek osobowych obejmuje umowy, w których łączna wartość wniesionych przez wspólników wkładów przekracza równowartość kwoty 50.000,00 EUR (20.000 euro dla umów z podmiotami z rajów podatkowych).

W przypadku umowy wspólnego przedsięwzięcia lub innej umowy o podobnym charakterze limit ten odnosi się do wartości wspólnego przedsięwzięcia określonego w tej umowie, a w przypadku braku określenia w umowie tej wartości – do przewidywanej na dzień zawarcia umowy wartości wspólnie realizowanego przedsięwzięcia. Przez pojęcie wspólnego przedsięwzięcia należy rozumieć sytuację, w której zgodnie z poczynionymi wcześniej ustaleniami, niezależne od siebie podmioty podejmują wspólne działania w celu realizacji określonego jednego przedsięwzięcia gospodarczego.

Warto zauważyć, że poza istniejącymi już elementami dokumentacji w przypadku spółek osobowych znowelizowany art. 9a ust. 1 pkt. 5 nakazuje wskazanie w dokumentacji przyjętych w umowie zasad dotyczących:

• praw wspólników (stron umowy) udziału wspólników w zysku i
• uczestnictwa w stratach.

Jeśli podatnik nie przedstawi wymaganej dokumentacji, a organ podatkowy wykaże, że przyjęte w transakcji zasady podziału zysku nie miały charakteru rynkowego, ewentualny dodatkowy dochód z tego tytułu może zostać opodatkowany sankcyjną stawką podatku w wysokości 50%.

Ukształtowanie prawa wspólników do zysku, które nie odpowiada warunkom jakie ustaliłyby między sobą podmioty niezależne, grozi doszacowaniem przez organ ich przychodów i kosztów. Taka sytuacja może się zdarzyć gdy zgodnie z umową spółki, komplementariusz (spółka z o.o.) jest zobowiązany do wniesienia kilkukrotnie wyższego wkładu (np. 200.000 zł) niż komandytariusze (dwóch po 1.000 zł), a jednocześnie jego partycypacja w wypracowanym przez spółkę komandytową zysku jest znacząco niższa od wniesionego udziału np. 1 %.

Organy podatkowe będą także badać stosunek wniesionych wkładów do ustalonych zysków, a także funkcje pełnione przez poszczególnych wspólników, użyte aktywa i podejmowane ryzyka, poniesione koszty i oczekiwane korzyści.

Rozszerzenie obowiązku dokumentacyjnego oznacza, że przy zawieraniu np. umowy spółki komandytowej czy jawnej, konieczne jest już sporządzenie dokumentacji cen transferowych. Zgodnie z obowiązującymi w poprzednich latach przepisami dokumentacja powinna określać funkcje pełnione przez poszczególnych wspólników, użyte aktywa i podejmowane ryzyko, poniesione koszty oraz oczekiwane przez wspólników korzyści. Ponadto, zgodnie z dodanym przepisem art. 9 a ust. 1 pkt 5, dokumentacja powinna określać wskazanie innych czynników i zasad przyjętych w umowie spółki dotyczących praw wspólników (stron umowy) do udziału w zysku oraz do uczestniczenia w stratach.