Nowe możliwości odzyskania nadpłaconego VAT

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z dnia 7 września 2023 roku w sprawie C-453/22 dotyczy kwestii zwrotu nadpłaconego podatku od wartości dodanej (VAT) przez nabywcę, który zapłacił zawyżoną stawkę VAT na fakturach zakupowych. Orzeczenie to ma istotne znaczenie dla polskich podatników, otwierając możliwości w zakresie dochodzenia zwrotu nadpłaconego podatku.

Sprawa dotyczyła niemieckiego leśnika, który w latach 2011–2013 kupował drewno, a następnie sprzedawał je jako drewno opałowe. Jego dostawcy wystawiali faktury z 19% stawką VAT, natomiast zainteresowany sprzedawał drewno z obniżoną stawką 7%. Po kontroli podatkowej ustalono, że zarówno zakup, jak i sprzedaż drewna powinny podlegać obniżonej 7% stawce VAT. W konsekwencji niemiecki urząd skarbowy zażądał od podatnika zwrotu nadpłaconego VAT, wynikającego z zawyżonego odliczenia. Podatnik zwrócił się do swoich dostawców o skorygowanie faktur i zwrot nadpłaty, ale ci odmówili, argumentując to przedawnieniem roszczeń. W związku z tym podatnik wystąpił do urzędu skarbowego o zwolnienie z obowiązku zapłaty tej kwoty, lecz jego wniosek został odrzucony. Sprawa trafiła do TSUE z pytaniem, czy w takiej sytuacji nabywca ma prawo dochodzić zwrotu nadpłaconego VAT bezpośrednio od organów podatkowych.

TSUE orzekł, że jeżeli nabywca zapłacił zawyżony VAT wykazany na fakturach zakupowych, a odzyskanie nadpłaty od dostawców jest niemożliwe lub nadmiernie utrudnione (na przykład z powodu przedawnienia roszczeń), to nabywca ma prawo ubiegać się o zwrot nadpłaconego podatku bezpośrednio od organów podatkowych. Trybunał podkreślił, że odmowa takiego zwrotu byłaby sprzeczna z zasadą neutralności VAT oraz zasadą skuteczności. Jednocześnie TSUE zastrzegł, że organy podatkowe mogą odmówić zwrotu, jeśli istnieją obiektywne dowody na oszustwo, nadużycie lub niedbalstwo ze strony nabywcy.

Pomimo że sprawa dotyczyła niemieckiego podatnika, wyrok ten ma znaczenie dla wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej, w tym Polski, ze względu na unijne przepisy dotyczące VAT. Wyrok TSUE otwiera polskim podatnikom możliwość ubiegania się o zwrot nadpłaconego VAT bezpośrednio od urzędu skarbowego w sytuacjach, gdy odzyskanie go od dostawcy jest niemożliwe lub utrudnione. Dotyczy to sytuacji, gdy dostawca błędnie zastosował wyższą stawkę VAT na fakturze, a nabywca nie może odzyskać nadpłaty, na przykład z powodu przedawnienia roszczeń lub odmowy korekty faktury przez dostawcę.

Polscy przedsiębiorcy, którzy znajdują się w podobnej sytuacji jak opisana w wyroku TSUE, mogą złożyć wniosek do właściwego urzędu skarbowego o zwrot nadpłaconego VAT, powołując się na wyrok TSUE w sprawie C-453/22. Jednocześnie powinni oni zachować należytą staranność i upewnić się, że nie doszło do oszustwa, nadużycia lub niedbalstwa z ich strony, ponieważ w takich przypadkach organ podatkowy może odmówić zwrotu.

Należy jednak pamiętać, że polskie przepisy aktualnie nie przewidują szczegółowej procedury dotyczącej zwrotu nadpłaconego VAT w takich okolicznościach. W związku z tym podatnicy mogą napotkać trudności w praktycznym zastosowaniu tego orzeczenia i powinni być przygotowani na ewentualny spór z organami podatkowymi. W takich sytuacjach zaleca się skonsultowanie się z doradcą podatkowym w celu właściwego przygotowania wniosku oraz ewentualnego dochodzenia swoich praw.

Jeżeli więc znaleźli się Państwo w takiej sytuacji oferujemy wsparcie, zarówno w przygotowaniu wniosku, jaki i ewentualnym sporze z organami.