Można ograniczyć ryzyko

Artykuł autorstwa eksperta PKF (Marek Wojciechowski - Biegły Rewident) został opublikowany w dzienniku 'Rzeczpospolita' w dniu 13 maja 2013 r.

Instrumenty pochodne wykorzystywane są w profesjonalnie zarządzanych jednostkach do zabezpieczenia ryzyk finansowych (najczęściej ryzyka walutowego). Rachunkowość zabezpieczeń powstała natomiast, aby właściwie odzwierciedlić efekt zabezpieczenia na poziomie sprawozdania finansowego, poprzez symetryczne ujmowanie znoszącego się wpływu na wynik finansowy zmian wartości instrumentu zabezpieczającego i zabezpieczanego wynikające z tego samego rodzaju ryzyka. 

Dzięki stosowaniu rachunkowości zabezpieczeń możliwe jest alternatywne, do zasad określonych na podstawie przyporządkowania do określonych kategorii instrumentów finansowych, odniesienie skutków ich wyceny w sprawozdaniu. Przykładowo:

• skutki wyceny instrumentu zabezpieczającego w przypadku zabezpieczenia przepływów pieniężnych można odnieść w inne dochodowy całkowite (na kapitał z aktualizacji wyceny) zamiast bezpośrednio w przychody/koszty finansowe,
• skutki wyceny akcji posiadanych w kategorii dostępne do sprzedaży przy zabezpieczeniu wartości godziwej można odnieść bezpośrednio w przychody/koszty finansowe (zamiast w inne dochody całkowite).

Warunkiem stosowania rachunkowości zabezpieczeń jest wysoka efektywność powiązania zabezpieczającego, którą mierzy się jako iloraz wartości wyceny pozycji zabezpieczającej i zabezpieczanej. W przypadku, gdy efektywność zabezpieczenia wykracza poza przedział 80-125 proc. (0,8 - 1,25), to jednostka powinna zaprzestać stosowania rachunkowości zabezpieczeń.

Ponadto podmiot stosujący rachunkowość zabezpieczeń zobowiązany jest do prowadzenia szczegółowej dokumentacji zawierającej m.in. określenie: 

- celu i strategii zarządzania ryzykiem,

- identyfikację instrumentu zabezpieczającego, pozycji zabezpieczanych, ryzyka związanego z transakcją oraz okresu zabezpieczenia;

- wybranej metody pomiaru efektywności zabezpieczenia.

Stosowanie rachunkowości zabezpieczeń jest dla jednostek przywilejem, ale równocześnie wiąże się z dużym nakładem pracy związanym z przygotowaniem dokumentacji zabezpieczeń.