Jak zaksięgować operację wniesienia aportem do spółki zorganizowanej części przedsiębiorstwa?

Komentarz eksperta PKF (Mirosława Cienkowska) został opublikowany w Dzienniku Gazeta Prawna w dniu 22 kwietnia 2011 r.

W księgach nabywcy zorganizowanej części przedsiębiorstwa księgowanie należy przeprowadzić zgodnie z art. 44b ustawy o rachunkowości wpisując do ksiąg wszystkie nabyte aktywa i pasywa, bez względu czy były one wcześniej ujawnione w księgach sprzedawcy. Składniki te należy ująć w księgach w wartości godziwej, którą w stosunku do każdej pozycji aktywów i pasywów należy określić zgodnie z art. 44b ust. 4 pkt. 1-10.

W związku z faktem iż wartość transakcji znacznie przekracza wartość księgową przejmowanego majątku z dużym prawdopodobieństwem cena obejmuje także wartości niematerialne i prawne, które,  jako wytworzone we własnym zakresie nie mogły być ujęte w księgach rachunkowych sprzedawcy. W przypadku zidentyfikowania takowych składników należy je wycenić w wartości rynkowej i wykazać jako aktywa nabyte w drodze wniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przykładem jest choćby ujęcie nabytego w drodze takiej transakcji znaku towarowego/ marki.  Ujęcie tego typu nierozpoznanych wcześniej aktywów w bilansie Spółki, która nabywa zorganizowaną część przedsiębiorstwa ma zdecydowany wpływ na wartości firmy (jest ona tym niższa im więcej nierozpoznanych uprzednio aktywów jest w stanie wyodrębnić nabywca). W praktyce powinno się dążyć do minimalizacji wartości firmy poprzez wskazanie wartości rynkowej faktycznych aktywów będących przedmiotem transakcji.

Wprowadzenie do ksiąg wartości godziwej aktywów i pasywów stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa następuje w korespondencji z kontem  „Rozrachunki z tytułu wpłat na poczet kapitału”..

Na to konto także należy odnieść wartość nominalną podwyższonego kapitału objętego przez  sprzedawcę w zamian za przekazaną zorganizowaną część przedsiębiorstwa.  W przypadku kiedy cena nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa (wartość objętego przez zbywcę kapitału) jest wyższa niż wartość godziwa przejętych aktywów i majątku, debetowe saldo konta rozliczeniowego odnosi się na wartość firmy. Zasady rozliczania i odpisywania wartości firmy określa art. 44b ust. 10-12.