Instrumentalne wszczynanie postępowań karnoskarbowych - rekomendowane działania dla podatników cz. 3

W pierwszych dwóch artykułach z cyklu, dotyczących zagadnienia instrumentalnego wszczynania postępowań karnoskarbowych, omówiona została problematyka biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego oraz opisano zdarzenia powodujące przerwanie bądź zawieszenie biegu tego terminu. Przeanalizowano także aktualne orzecznictwo sądów administracyjnych w zakresie identyfikowania przesłanek, które mogą świadczyć o instrumentalnym wszczęciu postępowania karnoskarbowego przez organy podatkowe.

Pierwsza publikacja poruszała podstawowe zagadnienia z dziedziny prawa podatkowego, ściśle związane z instytucją przedawnienia zobowiązania podatkowego.

W treści artykułu wskazywaliśmy, że Ustawodawca przewidział m.in. pięcioletni (5) okres biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego - licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Omawialiśmy również konsekwencje prawne uznania zobowiązania podatkowego za przedawnione. Więcej na ten temat pod linkiem: https://www.pkfpolska.pl/instrumentalne-wszczynanie-postepowan-karnoskarbowych-a-bieg-terminu-przedawnienia-zobowiazania-podatkowego-cz-1-5242

Przypominaliśmy, że w polskim systemie prawnym zostały przewidziane pewne zdarzenia, których wystąpienie powoduje przerwanie bądź zawieszenie biegu ww. terminu. Poniżej przywołujemy niektóre z nich:

• ogłoszenie upadłości lub zastosowanie środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony (art. 70 § 3 oraz art. 70 § 4 Ordynacji podatkowej);
• wszczęcie postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania (art. 70 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej),
• wniesienie skargi do sądu administracyjnego na decyzję dotyczącą tego zobowiązania (art. 70 § 6 pkt 2 Ordynacji podatkowej);
• doręczenie zarządzenia zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (art. 70 § 6 pkt 4 Ordynacji podatkowej).

Szerzej na temat terminu przedawnienia i dopuszczalności przerwania lub zawieszenia jego biegu w artykule, który można znaleźć pod linkiem: https://www.pkfpolska.pl/instrumentalne-wszczynanie-postepowan-karnoskarbowych-a-bieg-terminu-przedawnienia-zobowiazania-podatkowego-5242

W drugiej publikacji znalazły się rozważania dotyczące zagadnienia instrumentalnego wszczynania postępowań karnoskarbowych przez organy podatkowe wyłącznie albo przede wszystkim w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Dokonując analizy dotychczasowego orzecznictwa sądów administracyjnych wyróżniliśmy szereg przesłanek, których wystąpienie może świadczyć o instrumentalnym wykorzystaniu przepisów prawa przez organy podatkowe. Wskazywaliśmy m.in. na to, że:

• w uzasadnieniu decyzji podatkowej powinny znaleźć się wyjaśnienia co do zasadności zastosowania instytucji zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w danej sprawie (zwłaszcza, gdy moment wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe jest bliski dacie przedawnienia zobowiązania podatkowego);
• organ podatkowy powinien przedstawić dowody, argumentację i chronologiczny opis podjętych czynności karno-procesowych wskazujących, że wszczęcie postępowania karnoskarbowego w sprawie było uzasadnione podejrzeniem popełnienia czynu zabronionego przez stronę tego postępowania;
• analiza organu podatkowego powinna objąć związek podejrzenia popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego z niewykonaniem zobowiązania podatkowego;
• o instrumentalności może też świadczyć wszczęcie postępowania karnoskarbowego niedługo przed upływem biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego;
• przesłanką nadużycia prawa przez organ podatkowy może być sytuacja, gdy brak jest realnej aktywności organów postępowania przygotowawczego po wszczęciu postępowania karnoskarbowego.

Szerszy komentarz w zakresie aktualnego orzecznictwa dotyczącego instrumentalnego wykorzystania przepisów Ordynacji podatkowej w celu wydłużenia terminu na zakończenie postępowania podatkowego pod linkiem: https://www.pkfpolska.pl/instrumentalne-wszczynanie-postepowan-karnoskarbowych-celem-zawieszenia-biegu-terminu-przedawnienia-cz-2-5262

Nasi specjaliści z zespołu postępowań spornych (litigation) na co dzień zajmują się aktywnym wsparciem Klientów w sprawach dotyczących prawa podatkowego i prawa ubezpieczeń społecznych.

Dysponujemy doświadczeniem m.in. w postępowaniach ze zbliżającym się terminem przedawnienia zobowiązania podatkowego, w których to postępowaniach organy podejmują próby niedopuszczenia do upływu tego terminu.

Nasz zespół oferuje Klientom kompleksowe wsparcie doradców podatkowych, adwokatów oraz radców prawnych w zakresie reprezentowania ich interesów w toczących się postępowaniach podatkowych, postępowaniach przed sądami administracyjnymi oraz innymi organami administracji publicznej. Kompleksowe usługi wsparcia dotyczą każdego etapu postępowania i różnych jego form (także: czynności sprawdzające, kontrola podatkowa oraz kontrola celno-skarbowa).

Nasi specjaliści udzielają wsparcia polegającego w szczególności na:

• prowadzeniu kontroli i postępowań od dnia wszczęcia do prawomocnego rozstrzygnięcia,
• opracowywaniu kompleksowej strategii prowadzenia kontroli i postępowań z uwzględnieniem krótkoterminowych i długofalowych interesów Klienta,
• doraźnym doradztwie w toku trwających kontroli i postępowań,
• udziale w czynnościach procesowych w charakterze pełnomocnika:
  • przesłuchania świadków,
  • wniosków dowodowych,
  • wyjaśnienia strony,
• reprezentacji przed sądami administracyjnymi.

Podsumowanie

Zachęcamy do zweryfikowania toczących się lub zakończonych postępowań podatkowych, w szczególności z perspektywy przesłanek instrumentalności wszczęcia postępowania karnoskarbowego. Nasi specjaliści mogą wesprzeć Państwa w analizie danej sprawy (bądź konkretnych wątków postępowania) i ocenić możliwość wystąpienia potencjalnego nadużycia przepisów przez organy podatkowe.

Pliki do pobrania

• PKF Alert - Instrumentalne wszczynanie postępowań karnoskarbowych - rekomendowane działania dla podatników cz. 3.pdf [PDF]