Czy stosować metodę nabycia?

Artykuł autorstwa eksperta PKF (Ewa Jakubczyk-Cały) został opublikowany w dzienniku Gazeta Prawna w dniu 17 lipca 2006 r.

W wyniku prywatyzacji bezpośredniej nasza spółka zakupiła przedsiębiorstwo od Skarbu Państwa. Jak powinniśmy wprowadzić do ksiąg składniki bilansu zamknięcia nabytej spółki? Czy stosować metodę nabycia?

Tak

Do rozliczenia przejęcia przedsiębiorstwa kupionego od Skarbu Państwa w wyniku prywatyzacji bezpośredniej należy stosować metodę nabycia.

Przejęcia aktywów i pasywów nabytej jednostki w drodze prywatyzacji bezpośredniej należy dokonać zgodnie z uregulowaniami rozdziału 4a ustawy o rachunkowości łączenie spółek. Wskazuje na to jednoznacznie art. 44d ustawy o rachunkowości.

Do rozliczenia przejęcia należy stosować metodę nabycia. Rozliczenie połączenia metodą nabycia polega na sumowaniu poszczególnych pozycji aktywów i pasywów spółki przejmującej według ich wartości księgowej, z odpowiednimi pozycjami aktywów i pasywów jednostki przejmowanej według ich wartości godziwej ustalonej na dzień przejęcia.

Datą rozliczenia jest więc data, od której kontrola aktywów i pasywów jednostki przejętej przechodzi na spółkę przejmującą. Aktywa i zobowiązania jednostki przejętej obejmują także aktywa i zobowiązania niewykazywane dotychczas w księgach rachunkowych, jeżeli w wyniku przejęcia następuje ich ujawnienie i odpowiadają one definicji aktywów i zobowiązań.

Fundusze własne jednostki przejmowanej wykazywane w grupie A I pasywów bilansu, ustalone jako aktywa netto według wartości godziwej na dzień przejęcia ulegają wyłączeniu. Szczegółowe uregulowania dotyczące sposobu określania wartości godziwej przejętych aktywów i pasywów znajdują się w art. 44b ust. 4 ustawy o rachunkowości.

Ustaloną wartość godziwą aktywów netto (wartość godziwa aktywów netto to aktywa pomniejszone o rezerwy i zobowiązania) należy porównać z ceną przejęcia, o której mowa w art. 44b ust. 5 ustawy. O ile umowa sprzedaży określa zapłatę jednorazową w gotówce, bez odroczenia płatności i innych szczególnych warunków, ceną przejęcia będzie cena wynikająca z umowy sprzedaży.

Jeżeli cena przejęcia jest wyższa od przejętych aktywów netto, to występuje dodatnia wartość firmy, którą należy amortyzować w okresie nie dłuższym niż 5 lat, a w uzasadnionych przypadkach do lat 20. Jeżeli cena przejęcia jest niższa od przejętych aktywów netto, to występuje ujemna wartość firmy, którą należy rozliczyć na przychody średnioważonym okresem amortyzacji przejętych aktywów trwałych.

Reasumując, celem wprowadzenia do ksiąg składników aktywów i pasywów przedsiębiorstwa nabytego w drodze prywatyzacji bezpośredniej należy: zidentyfikować wszystkie aktywa i pasywa jednostki przejmowanej (w tym nie ujawnione w bilansie zamknięcia), wycenić aktywa i pasywa jednostki przejmowanej w wartości godziwej, określić cenę przejęcia, wprowadzić do ksiąg spółki przejmującej aktywa i pasywa obce (rezerwy i zobowiązania) jednostki przejmowanej w wartości godziwej, wprowadzić cenę przejęcia (jako zobowiązanie/pomniejszenie środków pieniężnych z tytułu zapłaty), a różnice ujęć jako wartość firmy (dodatnią bądź ujemną).