Czy nabyty budynek powinien być ujęty w ewidencji

Artykuł autorstwa eksperta PKF (Katarzyna Matyka) został opublikowany w dzienniku Gazeta Prawna w dniu 2 października 2006 r.

Nasza spółka kupiła nieruchomość budynek i grunty, która wymagała remontu i adaptacji na potrzeby spółki. Nieruchomość zostanie oddana do użytkowania w październiku. Jak zaewidencjonować wydatki na adaptację nieruchomości w księgach rachunkowych i rozliczyć jej zakup? Czy nabyty przez spółkę budynek i grunty powinny być ujęte w ewidencji bilansowej jako dwa odrębne obiekty inwentarzowe?

Tak

Nabyty przez spółkę budynek i grunty powinny być ujęte w ewidencji bilansowej jako dwa odrębne obiekty inwentarzowe. Wprowadzenie ich do ewidencji środków trwałych spółki powinno nastąpić w wartości początkowej ustalonej na poziomie ceny nabycia.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 15 lit. a) ustawy o rachunkowości, środki trwałe są to rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich m.in. nieruchomości w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego.

Nabyty przez spółkę budynek i grunty powinny być ujęte w ewidencji bilansowej jako dwa odrębne obiekty inwentarzowe. Wprowadzenie ich do ewidencji środków trwałych spółki powinno nastąpić w wartości początkowej ustalonej na poziomie ceny nabycia.

Jeżeli w akcie notarialnym (fakturze zakupu) nie wyodrębniono wartości poszczególnych składników majątkowych, spółka musi ustalić ją we własnym zakresie. Można w takiej sytuacji skorzystać z opinii rzeczoznawcy. Ważne jest przy tym, by suma wartości poszczególnych składników odpowiadała cenie nabycia wynikającej z aktu notarialnego, powiększonej o wydatki bezpośrednio związane z zakupem (np. opłaty notarialne).

W przypadku, gdy nabyty budynek nie wymagałby dodatkowych nakładów, ewidencja księgowa nabycia nieruchomości może przebiegać następująco (dla uproszczenia pominięto kwestie VAT):

1) ogólna kwota zobowiązania: WN konto 30 "Rozliczenie zakupu"/MA konto 24 "Pozostałe rozrachunki";

2) wartość gruntu: WN konto 01 "Środki trwałe"

(w analityce: Grunt)/MA konto 30 "Rozliczenie zakupu";

3) wartość budynku: WN konto 01 "Środki trwałe" (w analityce: Budynki/MA konto 30 "Rozliczenie zakupu").

Natomiast w opisanej sytuacji, gdy budynek będzie podlegał remontowi i adaptacji na potrzeby spółki, księgowanie w pkt 3) przebiegać będzie następująco: WN konto 08 "Środki trwałe w budowie"/MA konto 30 "Rozliczenie zakupu".

Etapem drugim będzie ewidencja wydatków na adaptację i remont budynku.

Koszty remontu i adaptacji budynku na potrzeby spółki poniesione przed oddaniem budynku do używania zwiększą jego wartość początkową, stanowiącą podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Wynika to bezpośrednio z zapisów zawartych w art. 28 ust. 8 ustawy o rachunkowości. Oznacza to, iż wszelkie koszty bezpośrednio związane z przystosowaniem do używania zakupionego budynku zaliczane będą w ciężar konta 08 "Środki trwałe w budowie". Ewidencja faktur dokumentujących koszty remontu może przebiegać następująco (dla uproszczenia pominięto kwestie VAT):

1) wartość usług lub materiałów w cenie zakupu:

WN konto 30 "Rozliczenie zakupu",

2) kwota zobowiązania wobec kontrahenta

MA konto 24 "Pozostałe rozrachunki",

3) zarachowanie poniesionych wydatków do kosztów budowy środka trwałego:

WN konto 08 "Środki trwałe w budowie"

MA konto 30 "Rozliczenie zakupu".

Końcowym, trzecim etapem rozliczenia jest ustalenie wartości początkowej i przyjęcie budynku do ewidencji środków trwałych po zakończeniu jego remontu i adaptacji. Wartość początkową budynku w opisanej sytuacji stanowić będzie suma ceny nabycia oraz kosztów zgromadzonych na koncie 08 "Środki trwałe w budowie".

Na podstawie zatwierdzonego dowodu księgowego OT nastąpi wprowadzenie budynku do ewidencji środków trwałych zapisem:

WN konto 01 "Środki trwałe",

(w analityce: Budynki),

MA konto 08 "Środki trwałe w budowie".

Podstawa prawna

Art. 3 ust. 1 pkt 15 lit. a) ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. nr 76, poz. 994 z późn. zm.).