Co się zmieni w przypadku odliczania VAT od vanów i pick-upów?

Artykuł autorstwa eksperta PKF (Edyta Głębicka), został opublikowany 14 marca 2014 r. na łamach "Dziennika Gazeta Prawna".

Podatnik zamierza kupić samochód typu van lub pick-up. Czy po zmianach od 1 kwietnia będzie mógł odliczyć od niego 100 proc. VAT? Co jeśli będzie wykorzystywał te samochody również do celów prywatnych – czy też będzie przysługiwało całe odliczenie?

Po nowelizacji, przepisy dotyczące co do zasady ograniczenia w odliczaniu podatku naliczonego dotyczą nie tylko samochodów osobowych, ale zdefiniowanych pojazdów samochodowych - pojazdów silnikowych, umożliwiających jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h, a których dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 tony. Podatek naliczony będzie stanowiło jedynie 50% VAT związanego z zakupami dotyczącymi pojazdów samochodowych. Taka będzie zasada.

Nie będzie ona jednak dotyczyła m.in. przypadków, gdy pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika oraz gdy pojazdy samochodowe są przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą - musi to wynikać z oficjalnych dokumentów pojazdu.

Wprowadzając generalne ograniczenie odliczenia podatku naliczonego, ustawodawca przyjął generalne domniemanie używania przez podatników pojazdów samochodowych zarówno na potrzeby działalności gospodarczej, jak i do innych celów. Zatem jeśli podatnik nie będzie używał pojazdów samochodowych do innych celów, będzie to musiał udowodnić (prowadząc ewidencję przebiegu pojazdu). Jednakże zamieszczona została lista pojazdów, które z uwagi na swoje cechy konstrukcyjne, niejako automatycznie będą uznawane za służące wyłącznie działalności gospodarczej albo możliwość użycia samochodu na inne cele jest z założenia ograniczona. Do tej ostatniej kategorii będą zaliczane:

1. Pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą:

• klasyfikowane na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub
• z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków;

2. Pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;

3. Wymienione z nazwy pojazdy specjalne.

W zakresie innych pojazdów niż wskazane wyżej będzie można odliczać podatek naliczony w całości, tylko pod warunkiem prawidłowego prowadzenia ewidencji, wskazującej na ich wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej.

Wskazuje to zatem, że pojazdem wyłączonym z preferencji (co do zasady) przestają być popularne pick-up’y, będące mini-ciężarówkami, co wystarczało do tej pory do pełnego odliczenia VAT.

Jednakże zauważyć trzeba, że jeżeli pick-up będzie miał tylko jeden rząd siedzeń, to taki pojazd mieści się definicyjnie we wskazanym wyżej pkt 2. Tym samym będzie przysługiwało prawo do pełnego odliczenia VAT związanego z tym pojazdem, bez konieczności udowadniania jego używania tylko do działalności gospodarczej.

W zakresie innych konstrukcyjnie pick-up’ów, od 1 kwietnia tylko prowadzenie ewidencji i używanie ich wyłącznie do działalności gospodarczej, zapewni prawo do pełnego odliczenia VAT.

Vany natomiast są wprost wymienione jako pojazdy samochodowe, które dają pełne prawo do odliczenia VAT (wyłączone są z ograniczeń). Tym samym, dla celów pełnego odliczenia VAT nie jest konieczne udowadnianie używania ich tylko do działalności gospodarczej, w szczególności poprzez prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu.

Dodać trzeba, że spełnienie wymagań technicznych dla samochodów wyłączonych z ograniczenia prawa do odliczenia VAT, musi być stwierdzone na podstawie badań technicznych oraz dowodu rejestracyjnego z odpowiednią adnotacją.

Z przepisów wynika także, że jeżeli pojazd korzysta z ustawowego domniemania używania tylko do działalności gospodarczej, to nie będą go dotyczyły ograniczenia w odliczaniu VAT od paliwa (wartościowe i czasowe).