Analiza podatkowa jako element procesu restrukturyzacji przedsiębiorstwa

Artykuł autorstwa eksperta PKF (Agnieszka Chamera - Partner, Doradca Podatkowy) został opublikowany 18 października 2013 r. na łamach dziennika "Rzeczpospolita" w dodatku "Biznes i Finanse".

Celem prowadzenia działalności gospodarczej nie jest maksymalizowanie obciążeń podatkowych, ale generowanie zysków przy zgodnym z prawem realizowaniu zobowiązań podatkowych. Analiza podatkowa może więc przyczynić się do uzyskania komfortu w zakresie skutków podatkowych podejmowanych decyzji, a wszystko w celu redukcji ryzyka podatkowego, przy jednoczesnej racjonalizacji i optymalizacji działań.

Coraz częściej przedsiębiorcy zauważają i słusznie, że odpowiednio prowadzona polityka podatkowa firmy, planowanie podatkowe, analizowanie konsekwencji podatkowych działań przed ich wdrożeniem pozwala nie tylko unikać ryzyka powstania zaległości podatkowych i odpowiedzialności, w tym osobistej członków zarządu za zobowiązania podatkowe, ale również przyczynić się może do osiągnięcia oszczędności podatkowych, a przez to do poprawy sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.

Podjęcie więc przez właścicieli, zarząd decyzji o wdrożeniu procesu restrukturyzacji nie powinno odbywać się bez zaangażowania również doradcy podatkowego. Najlepsze nawet na pierwszy rzut oka transakcje finansowe i prawne mogą niestety okazać się nietrafione, z powodu olbrzymich konsekwencji podatkowych z nimi związanych. 

Wdrożenie programu restrukturyzacji zwykle rozpoczyna się od procesu analizy stanu aktualnego    przedsiębiorstwa. Działania podejmowane w jej ramach nie tylko zmierzają w kierunku zbadania prawidłowości dokonanych rozliczeń podatkowych, ale również są prowadzone w celu  poszukiwania potencjalnych oszczędności podatkowych zarówno w:

• przeszłości poprzez zbadanie istnienia ewentualnych podstaw do wystąpienia o zwrot nadpłaconych podatków powstałych na skutek zarówno błędów w stosowaniu prawa podatkowego, jak i tych będących efektem zmian wykładni przepisów prawa zaistniałych w wyniku zmiany linii orzecznictwa administracyjnego, wydania/zmiany interpretacji ogólnych Ministra Finansów, jak i
• w przyszłości poprzez opracowanie i wdrożenie takich zmian, które skutkować mogą zgodnym z prawem obniżeniem zobowiązań podatkowych.

Doradca podatkowy znając nie tylko przepisy prawa podatkowego, ale również orzecznictwo i praktykę jego stosowania jest bowiem w stanie podpowiedzieć takie rozwiązania, które np.
pomogą :

• dokonać restrukturyzacji kosztów wynagrodzeń poprzez zaproponowanie takich rozwiązań prawnych, które efektywnie zwiększą kwotę wynagrodzenia netto pracownika, przy obniżeniu obciążeń PIT i ZUS,
• uzyskać oszczędności w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych poprzez wykorzystanie przewidzianych ulg np. ulgi technologicznej, wdrożenie transakcji zmierzających do urealnienia wartości posiadanych aktywów, odzyskanie nadpłaconego podatku CIT z powodu nieprawidłowego kwalifikowania kosztów podatkowych z tytułu dokonanych w przeszłości np. transakcji IPO, zaniechanych inwestycji czy kosztów reprezentacji,
• zminimalizować obciążenia podatkowe związane z realizowanymi transakcjami zbycia udziałów/akcji,
• odzyskać nadpłacony VAT będący efektem błędnie stosowanej stawki VAT czy nieodliczeniu podatku VAT naliczonego,
• odzyskać nadpłacony podatek od czynności cywilnoprawnych dot. zrealizowanych transakcji zawarcia i zmiany umów spółek związanych z wymiana udziałów lub aportami przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części,
• odzyskać nadpłacony podatek od nieruchomości będący skutkiem nieprawidłowości w zakresie kwalifikowania składników majątkowych podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Oczywiście takich przykładów można wymieniać więcej, ale istotnym jest to, ze za każdym razem propozycje działań są ustalane indywidualnie w zależności od sytuacji podatkowej stwierdzonej podczas dokonanej analizy podatkowej.

Każdy proces restrukturyzacji lub nowej strategii przedsiębiorstwa zmierza generalnie do opracowania propozycji konkretnych działań które mają służyć poprawie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, możliwości jego dalszego  rozwoju. Na tym etapie rola doradcy podatkowego jest również niezbędna. Jego zadaniem jest ocena skutków podatkowych  zaplanowanych działań prawnych i zaproponowanie w miarę możliwości takich rozwiązań, które będą zmierzać do osiągnięcia założonych celów biznesowych przy zaistnieniu minimalnych, koniecznych obciążeń podatkowych.