Adaptacja (remont) mieszkania do potrzeb wynikających z niepełnosprawności a ulga rehabilitacyjna

Artykuł autorstwa eksperta PKF (Konrad Stanek), został opublikowany 28 maja 2014 r. na portalu TaxFin.pl.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 oraz ust. 7e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik będący osobą niepełnosprawną ma prawo odliczyć od dochodu wydatki poniesione na cele rehabilitacyjne oraz związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych.

Prawo do odliczenia tych wydatków przysługuje również podatnikowi, na utrzymaniu, którego pozostaje osoba niepełnosprawna. Zakres podmiotowy ulgi w tym przypadku uregulowany został w przepisie art. 26 ust. 7e, który stanowi, że prawo do odliczenia wydatków na cele rehabilitacyjne ma również podatnik, na którego utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione oraz obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka (teściowie), rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowie - jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty 9120 zł. Dotyczy to wszelkich dochodów, również zwolnionych od podatku dochodowego.

Jako osobę niepełnosprawną w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca przedstawił osobę, która posiada orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16tego roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Rodzaje wydatków uznawanych

Dla skorzystania z ulgi nie jest konieczne, aby podatnik dysponował wskazanymi wyżej orzeczeniami (decyzjami) przez cały rok podatkowy. Nawet, wówczas, jeżeli stosowna decyzja zostanie wydana w listopadzie czy nawet w grudniu roku podatkowego, to fakt ten nie pozbawia podatnika prawa do przedmiotowej ulgi podatkowej za ten rok.

Rodzaje wydatków uznawanych za poniesione na cele rehabilitacyjne określone zostały w art. 26 ust. 7a przedmiotowej ustawy. Z zawartego tam katalogu wynika, że odliczeniem można objąć m.in. wydatki na adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Przez adaptację i wyposażenie, należy rozumieć takie przystosowanie mieszkania (budynku), które umożliwia lub ułatwia życie w nim osobie niepełnosprawnej. Zakres prac adaptacyjnych bądź prac związanych z wyposażeniem lokalu/budynku musi być przeprowadzony stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności podatnika i musi być ściśle związany z rodzajem niepełnosprawności podatnika lub osoby niepełnosprawnej będącej na jego utrzymaniu.

W przedmiotowej ustawie brak jest natomiast wyliczenia, jakie dokładnie wydatki można uznać za poniesione na adaptację mieszkania (budynku mieszkalnego) oraz zakup, jakiego wyposażenia stanowi wydatek na cele rehabilitacyjne. Dopiero analiza interpretacji indywidualnych Ministra Finansów oraz orzecznictwa sądów administracyjnych w sprawach podatkowych, pozwala nam dokładniej poznać intencję ustawodawcy.

Zgodnie z przyjętą praktyką, za wydatki takie można uznać, zatem wydatki poniesione np.:

• na likwidację barier architektonicznych,
• budowę podjazdów dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich,
• „poszerzenie drzwi”,
• likwidację progów,
• założenie okien zamykanych z niskiego poziomu,
• położenie terakoty antypoślizgowej,
• likwidację wanny i zainstalowanie przystosowanego brodzika z panelem prysznicowym i siedziskiem dla osób niepełnosprawnych ruchowo,
• założenie „wiszącego” sedesu,
• oraz umywalki „bez nogi” umożliwiających swobodne podjechanie wózkiem, a także montaż wszelkiego rodzajów uchwytów, specjalnych baterii dla osób z niesprawnymi dłońmi czy montaż drzwi przesuwanych.

O czym pamiętać przy wydatkach?

Kluczowe jest, więc aby wydatki wykazywały cechy szczególne, niestandardowe, o indywidualnym przeznaczeniu, niezbędne w rehabilitacji. Przykładowo, zatem podatnik, nie może odliczyć wydatków poniesionych na wymianę paneli podłogowych, malowanie mieszkania czy zakup mebli bądź sprzętu gospodarstwa domowego, czyli rzeczy ogólnie uznanych za podnoszące standard życia.

Należy także pamiętać, że wydatki podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, PFRON lub ze środków NFZ, ZFŚS albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku, gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie. De facto, podatnik może, zatem odliczyć wydatki poniesione z własnej kieszeni.

Podobnie jak w przypadku większości ulg podatkowych dla możliwości odliczenia wydatków w ramach omawianej ulgi konieczne jest ich właściwe udokumentowanie. Wydatki na adaptację i wyposażenie nie muszą być jednak dokumentowane fakturami VAT.