Przy drogich autach powstają różnice trwałe i przejściowe

Artykuł autorstwa eksperta PKF (Ewelina Woźniak, koordynator projektów finansowo-księgowych PKF) został opublikowany dnia 23 czerwca 2014r. w "Rzeczypospolitej".

W czerwcu 2014 roku spółka zakupiła samochód osobowy, którego cena nabycia wyniosła 100 000 zł. 9 czerwca samochód został przyjęty do użytkowania, a od lipca spółka rozpocznie odpisy amortyzacyjne. Zarząd spółki przewiduje, że samochód ten będzie użytkowany przez 8 lat, podczas gdy zgodnie z załącznikiem nr 1 ustawy o CIT samochody osobowe amortyzuje się przez okres 5 lat (symbol KŚT 741).

Jak ta sytuacja wpłynie na ustalany przez spółkę podatek odroczony? – pyta czytelnik.

W przypadku zakupu droższych samochodów osobowych, ustawodawca przewidział ograniczenie w zaliczaniu kosztów amortyzacji do kosztów uzyskania przychodu. Odpisy amortyzacyjne nie będą kosztem podatkowym w części, w jakiej wartość początkowa samochodu przekracza równowartość 20 000 euro. Kwotę tę przelicza się na złotówki po kursie średnim NBP z dnia przekazania samochodu do użytkowania.

W przypadku pytającej spółki będzie to kurs z 9 czerwca. Zgodnie z tab. 110/A/NBP/2014, wynosił on 4,0998 zł/euro, co daje kwotę 81 996 zł (20 000 euro x 4,0998).

Chcąc ustalić, jaka część amortyzacji nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodu, należy podzielić przeliczoną na złotówki wartość graniczną 20 000 euro przez wartość początkową samochodu osobowego:

• (81 996 zł/100 000 zł) x 100 proc. = 82 proc. - amortyzacja stanowiąca koszt uzyskania przychodu,
• 100 proc. – 82 proc. = 18 proc. - część amortyzacji podatkowej, która nie będzie kosztem uzyskania przychodu.

W przypadku środków trwałych, różnice przejściowe są wynikiem stosowania innych stawek amortyzacyjnych dla potrzeb bilansowych a innych w rachunku podatkowym. Kolejną przesłanką ich ustalania jest utworzenie odpisów aktualizujących z tytułu trwałej utraty ich wartości. Te zagadnienia zostały opisane w poprzednim wydaniu Eksperta księgowego (16 czerwca 2014 r.). Samochody osobowe o wartości powyżej 20 000 euro to kolejny przypadek, który wymaga rozpatrzenia w tym kontekście.

W przedstawionym w pytaniu przypadku będziemy mieli do czynienia z różnicą przejściową wynikającą z różnych stawek amortyzacji ustalonych wg prawa bilansowego i podatkowego. Dodatkowo w związku z tym, że do kosztów uzyskania przychodów spółka nie będzie mogła zaliczyć całej kwoty amortyzacji podatkowej, powstaną również różnice trwałe.

Na dzień bilansowy 31 grudnia 2014 r. z prowadzonej przez jednostkę ewidencji będą wynikały następujące wartości dotyczące zakupionego samochodu:

• miesięczna amortyzacja bilansowa: (100 000 zł x 12,5 proc.)/12 m-cy = 1042 zł
• amortyzacja bilansowa za okres od lipca do grudnia 2014 r.: 1042 zł x 6 m-cy = 6252 zł
• wartość księgowa auta na 31 grudnia 2014 r.: 100 000 zł – 6252 zł =93 748 zł

Miesięczna amortyzacja wg stawki podatkowej będzie dawala wartość: (100 000 zł x 20 proc.)/12 m-cy = 1667 zł, z czego:

• 1 667 zł x 82 proc. = 1 367 zł to koszty uzyskania przychodów (powodujące powstanie różnicy przejściowej),
• 1 667 zł x 18 proc. = 300 zł to koszty niestanowiąze kosztów uzyskania przychodów (różnica trwała).

Amortyzacja podatkowa za okres od lipca do grudnia 2014 roku stanowiąca koszt uzyskania przychodu da kwotę: 1367 zł x 6 m-cy = 8202 zł.

Wartość podatkowa auta na 31 grudnia 2014 wynosi:

100 000 zł – 8 202 zł = 91 798 zł.
WK= 93 748 zł
WP = 91 798 zł
WK – WP = 93 748 zł – 91 798 zł = 1 950 zł

Ponieważ WK – WP > 0, jednostka tworzy rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Kwota rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego to
1 950 zł x 19 proc. = 371 zł

Ewidencja księgowa:

1. Ujęcie rezerwy na podatek odroczony

Wn „Podatek dochodowy odroczony” 371 zł
Ma „Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego” 371 zł