Komentarz ekspertów | Nowe wytyczne na rynku audytu i prawa podatkowego

Wypowiedź autorstwa ekspertów PKF (Ewa Jakubczyk-Cały - Partner Zarządzający, Biegły rewident oraz Agnieszka Chamera - Partner Doradca podatkowy), został opublikowany 22 października 2018 r. na łamach dziennika "Rzeczpospolita"
w dodatku „Doradca w firmie” 

Rynek audytu i doradztwa podatkowego bardzo silnie się rozwijają. Zapotrzebowanie na tego typu ekspertów jest bardzo duże, a oni sami stoją przed ogromnymi zmianami i wyzwaniami.

W Polsce funkcjonuje ok. półtora tysiąca firm audytorskich, w których pracuje
ok. 3 tys. biegłych rewidentów. Zdecydowana większość działa w formie jednoosobowych działalności gospodarczych, realizując różnorodne usługi m.in.: usługi rewizji, prowadzenie ksiąg, doradztwo podatkowe, analizy finansowe i konsulting zarządczy,
co wymaga wiedzy z zakresu rachunkowości i rewizji.

- To dobrze, bo w procesie uzyskiwania państwowego tytułu biegłego rewidenta wymagany zakres kompetencji z zakresu prawa, finansów, rachunkowości, kontrolingu, rewizji, podatków, jest olbrzymi. Nie ma żadnego innego wolnego zawodu, wobec którego łączne wymagania kompetencyjne są tak wielkie, by uzyskać państwowy tytuł dający prawo do realizacji usług wsparcia biznesu – mówi Ewa Jakubczyk-Cały, partner zarządzający PKF Consult, biegły rewident. Regulacje ustawowe i zawodowe obligują firmy audytorskie i biegłych rewidentów do stosowania zasad etyki i standardów usług.
- To wielkie wyzwanie. Zmiany regulacji toczące się w latach 2016-2017 wywarły presję na firmach audytorskich dotyczącą organizacji firm audytorskich i wysokiej jakości rewizji. Wyzwaniem dla firm audytorskich jest dziś dostosowanie działalności do nowych regulacji czyli m.in.: inwestycje w zakup narzędzi pracy i systemów informatycznych, ciągła edukacja w zmieniającej się rzeczywistości oraz rekrutacja i rozwój nowych kadr. Te wyzwania wymagają dużych nakładów finansowych. Prawdopodobnie zwiększy to skłonność firm audytorskich do konsolidacji, a także prawdopodobny jest dalszy wzrost cen usług, niezbędny do realizacji tych wyzwań – mówi Ewa Jakubczyk-Cały.

Doradcy podatkowi u progu rewolucji 

Zmiany dotyczą także doradców podatkowych. - Rynek doradztwa podatkowego to rynek silnie rozwijający się. Niewątpliwie sprzyjają temu bardzo duże zmiany prawa podatkowego, ostatnimi czasy ogłaszane już niemal co roku, i słusznie, jako kolejna „rewolucja w systemie podatkowym” – mówi Agnieszka Chamera, partner PKF Consult, doradca podatkowy. Należy jednak zwrócić uwagę na specyfikę firm, które działają na rynku. Są wśród nich:

- biura rachunkowe, łączące w sobie zarówno usługi księgowe, jak i też stricte związane z dokonywaniem rozliczeń podatkowych i w tym zakresie osoby je realizujące mogą je zgodnie z ustawą o doradztwie podatkowym wykonywać nie posiadając tytułu doradcy podatkowego;

- firmy doradztwa podatkowego w postaci spółek prawa handlowego, spółek cywilnych, jak i indywidualnych kancelarii doradców podatkowych, gdzie usługi są realizowane przez osoby z uprawnieniami doradcy podatkowego i zakres ich usług obejmuje pełny katalog usług doradztwa podatkowego łącznie z reprezentacją klienta przed organami i sądami administracyjnymi;

- kancelarie prawne, gdzie usługi doradztwa podatkowego - z reguły w postaci udzielania konkretnych opinii, porad czy reprezentowania podatnika w sporach są realizowane przez adwokatów, radców prawnych jak i samych doradców podatkowych;

- firmy audytorskie, gdzie usługi świadczą biegli rewidenci i doradcy podatkowi.

- Taka różnorodność powoduje, że klient w zależności od potrzeb i problemów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą czy sytuacją osobistą, może dokonać wyboru firmy, która spełni jego oczekiwania. Po uwolnieniu usług doradztwa podatkowego musimy pamiętać, że obowiązki jakie wiążą się z uzyskaniem tytułu doradcy podatkowego, a następnie jego wykonywaniem powodują, że współpraca w tym zakresie bezpośrednio z osobą posiadającą takie uprawnienia dają klientowi większą gwarancję pewności co do jakości świadczonych usług, ale i dywersyfikacji ryzyka z racji obowiązkowego ubezpieczenia OC doradców podatkowych – mówi Agnieszka Chamera. I podkreśla, że obecne regulacje nie ułatwiają życia firmom audytorskim świadczącym jednocześnie (co jest zgodne z ustawą o doradztwie podatkowym) usługi doradztwa podatkowego. - Wprowadzona bowiem w 2017 r. ustawa o biegłych rewidentach, firmach audytorskich i nadzorze publicznym przewiduje obecnie zakaz świadczenia przez tę samą firmę audytorską usług doradczych i audytorskich w tzw. jednostkach zainteresowania publicznego (np. spółki publiczne, banki, firmy ubezpieczeniowe). Oczywiście w kontekście zachowania niezależności firmy audytorskiej wprowadzona zmiana oczywiście jest właściwa i pozostaje w zgodzie z regulacjami unijnymi
w tym zakresie – dodaje ekspertka.  

Zawiłości w prawie rozwieje doradca

- Paradoksalnie, pomimo pojawiąjących się haseł ze strony prawodawcy, że jednym
z głównych ich celów - oprócz oczywiście ważnej sprawy uszczelniania systemu podatkowego - jest jego upraszczanie i uczynienie go bardziej przyjaznym dla podatnika, prawo podatkowe zmierza w kierunku coraz większej zawiłości. Jeśli dołożymy do tego problem błędów legislacyjnych (czego niestety doświadczyliśmy przy okazji np. zmian
w 2018 r.), to widzimy, że wsparcie doradcy podatkowego staje się coraz bardziej oczekiwane. Niewątpliwie plusem jest to, że coraz więcej firm widzi potrzebę
i wartość ze stałej współpracy z doradcą podatkowym. Nie są to już tylko działania doraźne, ad hoc w związku z problemem jaki został zidentyfikowany, ale stała współpraca. Mamy świadomość wyzwań, rosnącego ryzyka i odpowiedzialności, jakie wiążą się z wykonywaniem tego zawodu – mówi Chamera. Doradcy podatkowi czekają na kolejne, duże zmiany w ordynacji podatkowej. – Wśród nich są m.in. zmiany dotyczące interpretacji podatkowych, zmiany zasad stosowania klauzuli obejścia prawa oraz novum : wprowadzenie m.in. dla doradców podatkowych obowiązków raportowania
tzw. schematów podatkowych. To faktycznie olbrzymie zmiany, które już dzisiaj wzbudzają wiele uwag i komentarzy jak de facto będą one stosowane i jak wpłyną na relacje biznesowe i zaufanie do zawodu doradcy podatkowego – mówi Agnieszka Chamera.